Doe Maar

Jan Hendriks in 2008

Doe Maar is opgericht door toetsenist-zanger Ernst Jansz (o.a. CCC Inc.) met bassist-zanger Piet Dekker, nadat ze samen eerder samenspeelden in de begeleidingsband van Boudewijn de Groot (1975[1]-1976), de Slumberlandband (1975) en The Rumbones (1977). Dekker vroeg aan Jan Hendriks of hij een drummer en een gitarist voor de nieuwe band wist. Hendriks stelde drummer Carel Copier voor en wilde zelf wel gitaar spelen.[2] Op 8 mei 1978 ontmoetten zij elkaar op de zolder van de boerderij van Gé van den Donk (later geluidsman van de band). Toen de band een naam probeerde te vinden in de songtitels in hun repertoire werd Copier zeer enthousiast over het idee om de titel Doe Maar als band-naam te kiezen, waar de andere leden mee akkoord gingen.[2]

Jansz krijgt de aanbieding om de Fools Band (ofwel Foels Bent) – de huis-band van het Festival of Fools – samen te stellen voor de editie van het theaterfestival in 1978.[2] Voor deze gelegenheid werd de band van eind mei tot en met juni 1978 aangevuld met de clowns Mart de Corte en Jan Bogaerts (later bekend geworden als fotograaf), zanger Wim van Oevelen (later toermanager van de groep) en zangeressen Anouk Strijbosch en Truus de Groot (later Nasmaak/Nasmak).

Najaar 1978 neemt de band een eerste demo op in de verbouwde varkensstal van de Boerderij te Neerkant.[3]

In april 1979 droeg Doe Maar het nummer "Blozen" bij aan de elpee Uitholling overdwars, waarmee de Stichting Popmuziek Nederland twaalf Nederlandstalige bands introduceerde – waaronder ook Toontje Lager, Nasmaak, Ivy Green, Noodweer en Braak.

Doe Maar's technicus Peter Vincent werkte voor Telstar – het platenlabel van schlagerkoning Johnny Hoes – en wilde Doe Maar graag bij Telstar hebben. Mede door het eerdere succes van Normaal zag het label mogelijkheden en contracteerde de band.[2] Eind 1979 werden de eerste elpee Doe Maar en de eerste single "Anita" uitgebracht, maar er was weinig belangstelling voor. De tweede single "Ik zou het willen doen" werd gepromoot met een optreden in het televisieprogramma Op volle toeren en haalde in februari 1980 de tipparade, maar flopte ook.

Na problemen in de samenwerking tussen Ernst Jansz en Piet Dekker, besloot de groep ermee op te houden. Om de laatste contractuele verplichtingen af te ronden, zocht de groep nog naar een basspeler. Jansz benaderde professioneel bassist, gitarist en componist Henny Vrienten, met wie hij al enkele malen had samengespeeld, onder andere in 1975 op het album Waar ik woon en wie ik ben van Boudewijn de Groot en in 1976 in de begeleidingsband van De Groot tijdens een tournee. Daarna vormden Jansz en Vrienten (toen nog op gitaar) in 1977 de reggaeband The Rumbones met onder anderen bassist Piet Dekker, drummer Johnny Lodewijks (ex-CCC Inc. en Slumberlandband, bekend als kunstschilder John Lodi) en Joost Belinfante (o.a. gitaar). Op het album Van een afstand uit 1980 van Boudewijn de Groot speelden onder anderen Vrienten, Jansz, Hendriks en Copier mee.

Aanvankelijk weigerde Vrienten mee te doen in Doe Maar, omdat dit niet een onderdeel van een geslaagde carrière leek. Later ging hij overstag, omdat Doe Maar een groep leek waar plezier een belangrijke rol speelde. Met hem en Jansz beschikte de band plotseling over twee liedschrijvers die elkaars werk op een positieve manier beïnvloedden. De band besloot de feestnummers uit het repertoire te halen en alleen nog maar ska en reggae te spelen. Vrienten leverde meteen drie nummers voor het nieuwe album, waar de groep op dat moment al mee bezig was.

De platenmaatschappij was niet onder de indruk van de kwaliteitsinjectie en stelde het op de markt brengen van het album Skunk uit tot na het decemberseizoen en tot na carnaval, omdat de maatschappij vond dat het aanbod van de groep niet zou blijven staan tussen het werk van gevestigde namen. De platenmaatschappij begon echter wel al met reclame te maken voor het album en promo's werden naar de radiozenders gestuurd. Vanwege een fout waren de radio-dj's niet op de hoogte van het feit dat de plaat nog niet te koop was. Ze speelden de single en het album werd uitgeroepen tot dag-lp.

Luisteraars raakten meteen gecharmeerd van het nummer, "32 jaar", hoewel men moeite had de oorspronkelijke titel, "Sinds 1 dag of 2", te onthouden tot dj Frits Spits het liedje de huidige titel gaf.

De definitieve doorbraak volgde in 1982 met de single "Doris day" en het melancholieke reggae-album Doris Day En Andere Stukken. Van dit album mixte Henny Vrienten een dubversie ("Doe de dub discodubversie") en 12" versies van "Is dit alles" en "Situatie".

In mei 1982 ontving Doe Maar de Zilveren Harp, een aanmoedigingsprijs van Stichting Conamus. Ook deden Jansz, Hendriks, van Collem en Belinfante 10 optredens met Bram Vermeulen onder de naam 'De Gevestigde Orde'. Op 31 mei 1982 was Doe Maar de openingsact op Pinkpop. Op 8 oktober gaf de groep een televisieoptreden tijdens Veronica's Popnacht samen met Normaal, Golden Earring en Vitesse.

Toen in november 1982 de single "De bom" werd uitgebracht (vijf weken op nummer 1: van 4 december 1982 tot 8 januari 1983) was Doe Maar inmiddels uitgegroeid tot een topgroep met alle media-aandacht en merchandising die daarbij hoort. Er ontstonden hysterische toestanden rondom de groep. De gezichten van de groepsleden waren niet van de bladencovers af te slaan, de merchandise was niet aan te slepen en ook het oudere werk van de groep ging als warme broodjes over de toonbank. Doe Maar werd de populairste groep die de Nederpop ooit gekend heeft.

In België was de band minder bekend, totdat Doe Maar daar in januari 1983 drie optredens gaf. In Nederland haalde het album Skunk in januari 1983 de nummer 1 positie in de albumlijsten, bijna twee jaar na de release. Het album 4us (spreek uit: virus) verscheen in maart 1983 op lp, MC en als eerste Nederlandstalige plaat ook op cd. Het album was al in de voorverkoop platina en haalde de nummer 1 positie, evenals de single "Pa", die als eerste single ooit op nummer 1 binnenkwam in de Nationale Hitparade. In deze periode verschenen de bandleden, met name Jansz en Vrienten, voortdurend in de (roddel)pers, vandaar dat men op 30 maart een publiciteitsstop afkondigde.

Op 16 en 17 mei 1983 droeg Doe Maar bij aan een benefietproject ten bate van Amnesty International, getiteld 'Een Gebaar'. Op deze twee gala-avonden in Carré Amsterdam was Doe Maar in drie nummers de begeleidingsband van Adèle Bloemendaal, Freek de Jonge en Van Kooten en De Bie. Henny Vrienten begeleidde ook op deze avonden André Hazes op gitaar. Een week later was Doe Maar de hoofdact op Pinkpop. Dit optreden in Geleen had hun hoogtepunt moeten worden, maar dat werd het niet. Tijdens het uur durende, afsluitende optreden, werd de band bekogeld en kreeg Henny Vrienten een appel hard op zijn kaak. Tijdens het laatste nummer werd Doe Maar onder andere bijgestaan door de Golden Earring-leden George Kooymans en Cesar Zuiderwijk.

Optredens in Loosbroek, Goes, Assen, Tiel en Joure (juni 1983) werden opgenomen voor het live-dubbelalbum Lijf aan lijf. Nadat dit album in september was gemixt, werkte Vrienten in oktober en november 1983 aan zijn soloalbum Geen ballade.

Hoog opgelopen emoties bij fans tijdens het afscheidsconcert, 14 april 1984

Afscheidsconcert Doe Maar, Den Bosch, 14 april 1984

De band had grote moeite om met het succes om te gaan en voelde een steeds grotere afstand tot hun steeds jongere publiek, dat vaak te uitzinnig op hen reageerde. Er bestond angst dat het eens echt mis zou gaan in de drukte in de zalen waar regelmatig meisjes flauwvielen. Terwijl leeftijdgenoten en de pers de creatieve prestaties nauwelijks serieus namen, voelde het met name voor Vrienten niet goed als jonge kinderen bijvoorbeeld zijn tekst van "Je loopt je lul achterna" voluit meezongen.[2]

De nieuwe nummers voor de vijfde studioplaat bleken voornamelijk zwaarmoedig van aard, waardoor de opnames minder prettig werden. Daarnaast waren er wat onderhuidse spanningen. Zo had Vrienten al vaker voorgesteld om het auteurschap en de royalty's eerlijk onder de groep te verdelen omdat hij vond dat iedereen bijdroeg aan het eindresultaat, maar Jansz vond zijn eigen liedjes meer een uiting van zijn identiteit en ging niet akkoord. Om zijn visie te demonstreren besloot Vrienten geen ideeën meer in te brengen voor de nummers van Jansz, ondanks dat hij meende dat "Grote broer" met zijn inbreng een nieuwe grote hit kon worden. Jansz had de indruk dat Vrienten zijn beste werk achterhield voor zijn komende solo-plaat. Toen Vrienten in de studio opperde dat ze ook gewoon konden stoppen, bleek iedereen dat plots als heel positieve mogelijkheid te zien en vooral opgelucht toen de knoop werd doorgehakt.[2] "Macho" was al uitgebracht als single, toen op 20 februari 1984 besloten werd dat Doe Maar ermee zou stoppen. De Telegraaf meldde het nieuws als eerste op woensdag 22 februari. Het uit elkaar gaan van de groep in 1984 haalde zelfs het destijds over het algemeen zeer 'serieuze' NOS-televisiejournaal van acht uur 's avonds.

Op 14 april 1984 werden er twee afscheidsconcerten gegeven in de Maaspoort in 's-Hertogenbosch. Het verzamelalbum 5 Jaar Doe Maar - Het complete overzicht, met daarop één nieuw nummer, hield nog even de herinnering levend.

Op 1 november 1999, kondigde Doe Maar een eenmalige reünie aan. Dit resulteerde in 2000 in een album, Klaar, en zestien optredens in Ahoy Rotterdam. Het album Klaar kwam op 22 april vanuit het niets op de eerste plaats binnen van de album top 100 en ging vijf weken aan kop. De optredens werden bezocht door ruim 175.000 mensen en daarmee was Doe Maar in Nederland de meest succesvolle band van 2000. Van de optredens verscheen een cd en een dvd, beiden getiteld Hees van Ahoy.

Eind oktober 2005 verschenen er berichten in de media dat Doe Maar in onderhandeling was met V&V Entertainment over een mogelijke theaterproductie rondom de band en hun liedjes. De musical Doe Maar! was qua opzet gelijk aan de ABBA-musical, in zoverre, dat de liedjes centraal staan en niet de bandleden. De bandleden werken echter wel nauw samen met de producers achter de schermen. Doe Maar! De popmusical ging op 28 januari 2007 in Tilburg in première. De musical won vijf van de veertien prijzen bij de John Kraaijkamp Musical Awards op 21 mei 2007, waaronder de publieksprijs. Pieter van de Waterbeemd (co-auteur van onder meer Pleidooi) bedacht het concept en schreef de verbindende dialogen.

Joost Belinfante in 2008

Op 27 november 2007 werd bekend dat Doe Maar op 12 juli 2008 een concert zou geven in De Kuip in Rotterdam. Het concert werd georganiseerd door One & Only Productions, het bedrijf dat het initiatief tot deze reünie nam. Het concert bleek binnen een uur uitverkocht, waarop werd besloten een extra concert in De Kuip te organiseren op 10 juli 2008.[4]

Op 6 mei 2008 werden nog vier optredens aangekondigd voor eind juni en 1 juli 2008, in de vorm van try-out shows, in Delft, Deventer, Tilburg en Amsterdam.[5] Twee van deze vier optredens (Delft en Deventer) waren binnen twee minuten uitverkocht. Naast de concerten in Nederland speelde Doe Maar op 13 juli 2008 op Werchter Boutique in België.[6]

In juni 2011 was Doe Maar de verrassings-act bij Guus Meeuwis' concertreeks Groots met een Zachte G in Eindhoven.[7]

In november 2011 werd aangekondigd dat Doe Maar in 2012 de concerten voor Symphonica in Rosso in het GelreDome in Arnhem voor haar rekening ging nemen.[8]

Henny Vrienten vertelde in mei 2012 in het televisieprogramma De Wereld Draait Door dat Doe Maar in samenwerking met het platenlabel Top Notch aan een nieuw studioalbum werkte, met enkele rappers die door Top Notch worden vertegenwoordigd zoals Gers Pardoel, Sef, Fresku en Kempi.[9] Uiteindelijk werd het geen volwaardig nieuw album, maar een combinatie van twee EP's: Limmen Tapes bevatte zeven nieuwe versies van oude nummers en op Versies coverden artiesten van Top Notch bekende nummers van Doe Maar, waarbij de band zelf meespeelde op zes van de negen liedjes.[10] Het nummer "Alles gaat voorbij" van Doe Maar met Postmen en Kraantje Pappie kwam in augustus 2012 op single uit[11] en haalde positie 34 in De Nederlandse Top 40. Liever dan lief met Gers Pardoel haalde vervolgens de top 10 in de hitlijsten.

Na een eerdere poging in 2000 om de band de Edison Oeuvreprijs toe te kennen (die de band destijds weigerde omdat ze niet wensten te voldoen aan de eis om te komen optreden) kreeg Doe Maar de prijs alsnog overhandigd in 2012, voorafgaand aan een exclusief concert voor Warchild.[12][13]

Door de concertreeks Symphonica in Rosso en try-outs kreeg de band de smaak zó te pakken, dat Doe Maar begin 2013 de Glad ijs tour deed met optredens in Kerkrade, Utrecht, Enschede, Eindhoven, Groningen, Amsterdam, Tilburg en in het Sportpaleis van Antwerpen. Datzelfde jaar verscheen de televisiedocumentaire Doe Maar: Dit is slles.

Eind 2015 werden twee nieuwe concerten aangekondigd voor juni 2016, in de Ziggo Dome in Amsterdam. Deze verkochten zo goed, dat er al snel een derde datum bekend werd gemaakt.[14] Volgens Henny Vrienten moeten de concerten niet meer als reünies worden opgevat: "Dit is geen comeback, we spelen gewoon niet zo vaak."[15]

Op 26 april 2016 bracht Doe Maar samen met Kenny B de single "5446 is mijn nummer" uit, een door Ernst Jansz vertaalde versie van de reggae-klassieker "54-46 was my number"' uit 1968 van de Jamaicaanse Reggae band Toots & The Maytals.[15]

In 2017 deed de band een aantal festivaloptredens waaronder Concert at Sea, Retropop en Bospop.

Eind 2018 vierde Doe Maar haar 40-jarig jubileum met de clubtournee 'Er verandert NIX'.[16]

De plaat 'Doe de dub', is een remixversie van 'Doris Day en andere stukken.' Vrienten maakte de plaat volgens het 'dub'-principe, een remixtraditie die stamt uit Jamaica. Daar werden met grote bandrecorders bekende reggaehits bewerkt en voorzien van allerhande effecten waarbij echo en galm de populairste waren. Meestal werden daarbij veel zangpartijen weggelaten. Het instrumentale resultaat werd op Jamaica veelal op B-kantjes van singles uitgebracht. Ook Doe Maar werkte volgens dit principe maar bracht de dubs ook uit op elpee. Ondanks het feit dat 'Doe de dub' in beperkte oplage verscheen, is het een van de eerste dubplaten in Nederland en in elk geval de bekendste.