Dobbe
Een dobbe is een natuurlijke of gegraven poel in de regel zonder aan- of afvoer van waterlopen. In of nabij nederzettingen waren het vaak bluswatervijvers. Veelal waren het ook drink- of wasplaatsen voor het vee.
Op het Drents Plateau zijn waterplassen die 'dobbe' worden genoemd rijkelijk aanwezig. Het betreft vaak laagtes in het gebied die waren verland door veenontwikkeling. Deze verveende plassen worden veentjes of veenties genoemd. Vanwege de behoefte aan turf voor brandstof werden de meeste in de loop van honderden jaren uitgeveend, waarna ze als waterreservoir dienst gingen doen.
Ook in Groningen en Friesland komt de aanduiding 'dobbe' veel voor. In het kweldergebied gelegen dobbes zijn omgeven door een kade waardoor ze tevens als hoogwater vluchtplaats dienst kunnen doen. Ze hebben vaak een lange geschiedenis, ook op het hoogste punt van terpen, wierden, warften en Halligen werden ze gegraven. Als zodanig werden ze ook feit(h) of fehting genoemd. Dobben boven op deze hoogten waren lang niet altijd geschikt als drinkwater voor de mens omdat ontlasting het water kon verontreinigen. Daarom werd wel een afzonderlijke cistern aangelegd (op de Halligen sood genoemd), waar het regenwater van de daken zich kon verzamelen om dienst te kunnen doen als menselijk drinkwater. Fehtingen waren met name op de Halligen van groot belang omdat daar het grondwater doorgaans ook zout was. De laatste Hallig die op het waternet werd aangesloten, waarop de fething buiten gebruik raakte, was Gröde in 1976. Fethingen zijn onder andere te vinden op de Friese terpen Engwierum (en de nabijgelegen boerderij Grote Tor), de Groningse wierden Groot-Maarslag, Korendijk (boerderij bij 't Zandt) en Nijenklooster (kloosterdobbe) en op de Duitse warften Ziallerns (Wangerland) en Rysum (Krummhörn). In 2012 werd door archeologen een 2000 jaar oude dobbe blootgelegd aan de rand van de terp van Dronrijp.
Een Gronings gezegde luidt: Hai het oet dob dronken, wat betekent: Hij weet wat er in de wereld te koop is.
Veel dobbes hebben hun functie als reservoir voor bluswater verloren en zijn dan ook gedempt. Het dorp Zuidlaren heeft nog een branddobbe of 'braandkoele' op de grote brink. Het eveneens Drentse dorp Dwingeloo had oorspronkelijk elf dobbes. Van de drie op de brink is alleen De Riete nog aanwezig. De Grote Dobbe van het vroegere dorp Zoetermeer in Zuid-Holland maakt nu prominent deel uit van een winkelcentrum in deze stad.
In Zeeland wordt een buitendijks gelegen dobbe met een ringvormige kade een hollestelle genoemd.