Dizzy Gillespie

John Birks "Dizzy" Gillespie (Cheraw (South Carolina), 21 oktober 1917 – Englewood (New Jersey), 6 januari 1993) was een toonaangevend Amerikaanse jazztrompettist, bandleider en componist. Hij begon met trompetspelen op 13-jarige leeftijd.

Dizzy Gillespie
Dizzy Gillespie, 1955
Algemene informatie
Volledige naam	John Birks "Dizzy" Gillespie
Geboren	21 oktober 1917 Cheraw, South Carolina, Verenigde Staten
Overleden	6 januari 1993 Englewood, New Jersey, Verenigde Staten
Werk
Jaren actief	1935–1993
Instrument(en)	Trompet, piano, trombone
Label(s)	Pablo Verve Savoy RCA Victor
(en) IMDb-profiel (en) Allmusic-profiel
Portaal    Muziek

Dizzy Gillespie, 1991

Gillespie verhuisde naar Philadelphia in 1935 om daar in 1937 met Teddy Hill een eerste ensemble te vormen. In het begin van de jaren veertig speelde hij reeds samen met jazzgrootheden Charlie Parker, Thelonious Monk en Kenny Clarke.

In 1945 begon hij zijn eigen kleine ensembles te leiden om de toen nieuwe bebopmuziek te spelen. Hij leidde zijn eigen bigband van 1946 tot 1950. Gillespie maakte in die periode pionierswerk in de jazz, met muziek die bestond uit een fusie tussen jazz, Latijns-Amerikaanse en Afro-Amerikaanse muziek. Zijn belangrijkste project uit de jaren zestig was een groep met onder anderen James Moody. Hij deed destijds ook nog een gooi naar het presidentschap maar werd niet verkozen.

Gillespie speelde vaak op een trompet waarvan de beker in een hoek van 45 graden stond; dit was een beetje zijn handelsmerk. Volgens zijn autobiografie kwam die knik in zijn trompet door een ongelukje op 6 januari 1953. Hierdoor veranderde de klank van de trompet, en dit beviel Gillespie. Ook Gillespies speelwijze was opvallend: hij speelde met bolle wangen, hetgeen zeer ongebruikelijk is voor een trompettist. Dit werd op een geweldige manier gedemonstreerd in een Muppet Show uit 1980. Hij overbluft Kermit door zijn wangen op te blazen.

Gillespie schreef vele jazzklassiekers zoals Manteca, A Night in Tunisia, Birk's Works en Con Alma.

In 1968 sloot hij zich aan bij het Bahá'í-geloof, waar hij veel inspiratie uit haalde.[1]

In de jaren zeventig en tachtig vervulde hij vooral de rol van gevestigde waarde op de scène en was het orgelpunt van een heropleving van de bopmuziek. Hij vertolkte een muziekleraar (meneer Hampton) in de achtste aflevering van The Cosby Show, die op 8 november 1984 werd uitgezonden. In 1989 kwam er nog een cd uit met liveopnames van zijn eigen nummers. Gillespie speelde samen met een bigband, de "Dizzy Gillespie and the United Nation Orchestra". De naam van dit album was "Live at the Royal Festival Hall".

Hij vierde zijn vijfenzeventigste verjaardag nog met een seizoen optredens in New York, maar niet veel later werd kanker vastgesteld bij hem. De toonaangevende theoreticus achter de bebopmuziek, trompetvirtuoos, leraar en visionair jazzmuzikant overleed drie maanden later.