Dierentuin

Een dierentuin, dierenpark, of zoo is een verzameling levende, oorspronkelijk wilde dieren die in een vaak parkachtige omgeving in gevangenschap worden gehouden om het publiek de gelegenheid te geven ze te kunnen bekijken. De oudste nog bestaande dierentuin is de Tiergarten Schönbrunn (1752). Wereldwijd zijn er circa 3.000 dierentuinen, waarvan circa 250 in Europa. De dierentuinen in Europa dienen volgens Europese wetgeving (de Europese Dierentuinrichtlijn) over een Dierentuinvergunning te beschikken.

Ingangsgebouw van de ZOO Antwerpen

Beschrijving

Veel dierentuinen hebben een mix van allerlei verschillende diersoorten, zoals katachtigen, apen, beren, vissen, zeezoogdieren, vogels, grote hoefdieren, reptielen, insecten en knaagdieren. Elke dierentuin legt echter een eigen nadruk, om zichzelf te specialiseren en te profileren, maar ook afhankelijk van de hoeveelheid beschikbare ruimte. Ook zijn er dierenparken die zich specifiek toeleggen op één diersoort of familie, zoals zeezoogdieren (bijvoorbeeld het Dolfinarium in Harderwijk), apen (bijvoorbeeld Apenheul in Apeldoorn), vlinders (bijvoorbeeld Vlinderparadijs Papiliorama in Havelte) en vogels (bijvoorbeeld Vogelpark Avifauna in Alphen aan den Rijn).

Dieren zijn vaker in ruim opgezette verblijven ondergebracht waarbij wordt geprobeerd enigszins de natuurlijke leefomgeving van de diersoort na te bootsen. Vroeger, en in oudere nog bestaande dierentuinen, zitten de dieren in kleine kooien of hokken. Ook zijn er dierentuinen waarbij de dieren vrij rondlopen op een groot terrein, waarbij de bezoekers in bussen of treintjes rondrijden over dit terrein. Zulke dierentuinen worden vaak wildparken of safariparken genoemd. In veel dierentuinen zijn ook speeltuinen en eet- en drinkgelegenheden (zowel kraampjes als restaurants) aanwezig. Ook bevinden zich in veel dierentuinen exposities met informatiepanelen, foto's en vitrines over dieren of natuur- en milieuonderwerpen.

Functies

Ontspanning

Dierentuinen hebben ten eerste een functie voor vermaak en ontspanning, door bezoekers de gelegenheid te geven dieren te bekijken die men normaal niet van dichtbij of in eigen land kan zien. Door de vaak parkachtige omgeving wordt een bezoek vaak als ontspannend ervaren. In sommige dierentuinen worden shows gegeven met bijvoorbeeld roofvogels of zeezoogdieren. Ook geven sommige dierentuinen bij de verblijven aan hoe laat de dieren gevoerd worden, hetgeen bij bijvoorbeeld apen, katachtigen, zeehonden of pinguïns vaak een populaire publieksattractie is. Verder bevinden zich in veel dierentuinen winkeltjes waar aandenkens kunnen worden gekocht die te maken hebben met dieren, zoals knuffels, beeldjes, sleutelhangers en boeken.

Natuureducatie

Ten andere grijpen veel dierentuinen de nieuwsgierigheid van de bezoeker aan om hen te informeren over diersoorten en in het verlengde daarvan soms over natuur en milieu in het algemeen. Dierentuinen hebben dus ook een educatieve functie. Dierentuinen worden dan ook regelmatig door schoolklassen bezocht. In veel dierentuinen bevinden zich bij de dierenverblijven informatieborden over de dieren die er gehouden worden, met informatie zoals de natuurlijke leefomgeving, het voortplantingsgedrag en bijzondere eigenschappen. Ook worden bezoekers met informatiepanelen, foto's en vitrines geïnformeerd over andere onderwerpen dan de getoonde dieren, bijvoorbeeld over dieren die er niet gehouden kunnen worden (bijvoorbeeld grote zeezoogdieren), over dinosauriërs of andere uitgestorven diersoorten, of over algemene natuur- en milieuonderwerpen zoals klimaatverandering, milieuvervuiling, et cetera. Een voorbeeld is Diergaarde Blijdorp, waar een tentoonstelling over walvissen te zien is. Ook kunnen bezoekers een kijkje nemen in een laboratorium waar algen en kleine rivierkreeftjes worden gekweekt als voeding voor de vissen.

Studie en fokprogramma's

Ten derde hebben dierentuinen veelal een rol in het bestuderen van diersoorten, en het bijdragen aan de instandhouding van soorten. In dierentuinen vindt studie van het gedrag van dieren plaats doordat dierentuinen tegenwoordig meer inspanningen leveren om het verblijf zo natuurlijk mogelijk in te richten en indien mogelijk twee of meer diersoorten in eenzelfde verblijf onder te brengen. De kennis die hierdoor vergaard wordt kan weer gebruikt worden om diersoorten beter te helpen of te beschermen. Ook hebben veel diersoorten een fokprogramma om met uitsterven bedreigde soorten te behouden en indien mogelijk weer exemplaren in het wild uit te zetten.

Samenwerking

Zowel met betrekking tot het fokken van dieren als bij het doen van onderzoek werken dierentuinen steeds meer samen. Om bij de hierboven genoemde fokprogramma's de negatieve gevolgen van inteelt te voorkomen, wordt er voor diersoorten een stamboek vastgelegd, en worden er exemplaren tussen dierentuinen onderling uitgewisseld. Gemeenschappelijk onderzoek bij Nederlandse dierentuinen vindt plaats via de vereniging Nationaal Onderzoek Dierentuinen. Samenwerking met betrekking tot het fokken vindt plaats via kweekgroepen en meer algemeen is er in Nederland samenwerking via de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD) door de grotere dierentuinen en via Dier en Park door de kleinere dierentuinen.

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.