Dierenarts

Een dierenarts behandelt zieke of gewonde dieren. Ook kan een dierenarts hulp bieden bij het voorkomen dat dieren ziek worden. Sommige dierenartsen behandelen uitsluitend of voornamelijk gezelschapsdieren (zoals honden, katten, vogels, konijnen), andere dierenartsen behandelen uitsluitend of voornamelijk landbouwhuisdieren (zoals paarden, koeien). Deze laatste dierenartsen werden in het verleden ook wel veearts genoemd. De benaming veearts wordt steeds minder gebruikt.

Dierenarts aan het werk

In de landbouwsector speelt de dierenarts een belangrijke rol door het bieden van bedrijfsbegeleiding in de veehouderij. Het behandelen van een specifieke diersoort of groep diersoorten noemt men differentiatie. Voor een aantal diersoorten bestaan officiële certificeringen voor dierenartsen, zo zijn er gecertificeerde rundveedierenartsen en gecertificeerde varkensdierenartsen. Elke dierenarts is echter wettelijk bevoegd om elke diersoort (behalve de mens) te behandelen. Daarnaast kent de diergeneeskunde een aantal officieel erkende specialisaties, zoals veterinaire radiologie, veterinaire chirurgie, pathologie. Men mag zich slechts specialist noemen indien men is opgenomen in het officiële specialistenregister.

Er zijn ook dierenartsen die geen dieren behandelen (niet-praktiserend). Zij hebben bijvoorbeeld een bestuur- en beleidsfunctie, een wetenschappelijke of onderwijsfunctie, of werken in de industrie, bijvoorbeeld bij een farmaceutisch bedrijf.

Dierenartsen zijn in belangrijke mate betrokken bij de zorg voor de veiligheid van voedingsmiddelen van dierlijke oorsprong. Dit vakgebied noemt men veterinaire volksgezondheid.

Cijfers Nederland en België

In Nederland werken ongeveer 4.400 dierenartsen en in België zo'n 6.300.[1][2] Samen zorgen zij voor de gezondheid van onder andere 1,3 miljoen konijnen, 1,5 miljoen honden, 2,6 miljoen katten[3], 450.000 paarden[4], 1 miljoen schapen, 1 miljoen pelsdieren, 4 miljoen runderen, 12 miljoen varkens en 100 miljoen kippen.[5] Sommige dierenartsen werken in het onderwijs, het bedrijfsleven of bij de overheid.

Differentiatie en specialisatie
Dierenarts in Nigeria

Elke dierenarts mag volgens de wet alle dieren onderzoeken en behandelen, alleen behandeling van de mens is verboden. Steeds meer dierenartsen leggen zich toe op de behandeling van een beperkt aantal diersoorten. Een koe heeft immers andere aandoeningen dan een kat, een paard andere ziekten dan een kip. Dat verschillende dierenartsen verschillende werkzaamheden hebben wordt differentiatie genoemd. Differentiatie start al tijdens de opleiding.

Een dierenartsspecialist heeft, na de opleiding tot dierenarts, een aanvullende opleiding van 4 jaar gevolgd. Voorbeelden van specialisten zijn de oogarts, dermatoloog, orthopeed, patholoog, bacterioloog, specialist laboratoriumdieren en veterinaire volksgezondheid.

Taken dierenarts

Diergezondheid

Een van de taken van de dierenarts is het genezen van dieren. Een andere taak van de dierenarts is ziektepreventie: vaccinatie, ontworming, tekenbestrijding, gezonde voeding en goede huisvesting. Bij gezelschapsdieren en paarden ligt de nadruk op het behandelen van individuele dieren. In de landbouwdierensector ligt de nadruk op bedrijfsbegeleiding: optimaliseren van de gezondheid van het hele koppel, preventie van potentiële problemen en koppelbehandeling.

Dierenwelzijn

Een dierenarts geeft adviezen om pijn, dorst, honger, overgewicht, stress, verveling en angst bij dieren te voorkomen. Dierenartsen controleren of veetransport aan de regels voldoet. Als een dier niet kan genezen, mag een dierenarts het dier euthanaseren om uitzichtloos lijden te voorkomen.

Volksgezondheid

Ziekten die van dier op mens kunnen overgaan, worden zoönosen genoemd. Ringworm, papegaaienziekte, kattenkrabziekte, hondsdolheid, ziekte van Weil en Q koorts zijn voorbeelden van zoönosen. De samenwerking tussen dierenarts en mensenarts wordt "Onehealth" genoemd.

Voedselveiligheid

Dierenartsen hebben ook een taak in het veilig houden van producten van dierlijke oorsprong (melk, vlees, eieren). Ze letten op dat ziekmakende bacteriën, parasieten en/of medicijnrestanten niet in deze producten terechtkomen.

24 uur per dag, 7 dagen per week

Verschillende dierenklinieken in een regio werken vaak samen om 24 uur per dag, 7 dagen in de week zorg aan te bieden. In Amsterdam, Utrecht en Delft zijn spoedklinieken opgericht. Deze zijn vergelijkbaar met een huisartsenpost in de humane gezondheidszorg.

Regelgeving

De taken en plichten van de dierenarts zijn wettelijk vastgelegd (NL: wet dieren[6]). Sinds 2012 is elke boerderij verplicht een bedrijfsgezondheidsplan op te stellen. In het plan moet onder meer het antibioticumgebruik, een bedrijfsbehandelplan en samenwerking met een geborgde dierenarts vermeld staan. Ook bemoeit de overheid zich actief met het verminderen van erfelijke aandoeningen bij gezelschapsdieren.[7]

Opleiding en nascholing in Nederland en België

De studie diergeneeskunde duurt 6 jaar. Het is een universitaire studie. In Nederland kan de studie gevolgd worden in Utrecht. In Vlaanderen in Antwerpen en Gent.

Nederlandse dierenartsen die voldoende nascholing volgen, kunnen zich laten registreren bij het Centraal Kwaliteitsregister Dierenartsen (CKRD).[8] Voor bepaalde dierenartsen is bijscholing verplicht. Dit geldt onder andere voor dierenartsspecialisten, keuringsdierenartsen en geborgde dierenartsen.[9]

Kosten dierenarts

Dierenartsen worden betaald per consult, onderzoek en/of ingreep. Veel dierenartsen verkopen ook diervoeding. In Nederland en België mogen dierenartsen ook medicijnen verstrekken. Prijzen kunnen per dierenarts verschillen. In tegenstelling tot artsen in de humane zorg zijn dierenartsen BTW-plichtig.

Eigenaren kunnen hun huisdier tegen ziektekosten verzekeren. Mensen die de basale zorg voor hun huisdier niet kunnen betalen, kunnen een verzoek voor financiële steun indienen bij speciaal daarvoor opgerichte stichtingen.

Dierenartspraktijk, dierenkliniek, dierenziekenhuis of specialistenkliniek

Dierenartsen zijn vrij in de naamgeving van hun dierenartsenpraktijk. De ereraad van de KNMvD heeft bepaald dat een dierenkliniek zich specialistenkliniek mag noemen als minimaal de helft van de werkzame dierenartsen specialist is. De andere namen zijn niet beschermd.

Ketenvorming

Dierenartsen werken steeds vaker parttime en in loondienst. Schaalvergroting in de vorm van meermanspraktijken en ketenvorming neemt toe. Dierendokters, Sterklinieken, Evidensia en Anicura zijn voorbeelden van dierenartsketens.

Beroepsvereniging

Er zijn verschillende beroepsverenigingen voor dierenartsen. In Nederland zijn dit de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD), het Collectief Praktiserende Dierenartsen (CPD)en de Vakgroep Praktijkhoudende Dierenartsen (VPhD). In Vlaanderen zijn dit de Vlaamse Dierenartsenvereniging (VDV) en IVdierenartsenbelangen (IVDB).

Zie ook
Zie de categorie Dierenartsen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.