De Rijp (Noord-Holland)

De haringvisserij ('de grote visserij') was een sterk gereguleerd bedrijf. In het Noorderkwartier was alleen de stad Enkhuizen lid van het College van de Grote Visserij. Van de totale Noord-Hollandse haringvloot was ongeveer 25% tot 30% in handen van Rijper rederijen, de rest van reders uit Enkhuizen. De gevangen haring mocht niet in De Rijp worden verpakt voor de export (haringpakkerij); dit diende in Enkhuizen te gebeuren.

De haringvisserij was geen voltijds bedrijf: ze gaf de vissers slechts drie of vier maanden per jaar werk. De overige maanden hield men zich vaak bezig met de visserij op de binnenmeren (zoals de Schermeer, de Starnmeer en de Beemster). Toen deze werden drooggemalen, verdween deze mogelijkheid en nam ook het aantal Rijper bemanningsleden op de haringvloot af. Ook verdween de rechtstreekse verbinding met de Zuiderzee door deze droogmakerijen.

Nog tot in de negentiende eeuw werd eens per jaar, als de haringbuizen in het voorjaar uitvoeren, de sluis bij Nauerna opengezet om (brak) water uit het IJ in te laten. Het waterpeil steeg dan voldoende om de buizen te kunnen laten uitvaren van De Rijp naar Edam.

De laatste haringboot voer uit in 1888.

De walvisvaart (de 'kleine visserij') was in De Rijp mede ontstaan als gevolg van de teruglopende inkomsten uit de haringvisserij. De schepen voeren niet uit van De Rijp, maar vanaf de Zaan en later het IJ. In 1798 werd de laatste expeditie vanuit De Rijp uitgerust.

In de nacht van 6 op 7 januari 1654 brak een gigantische brand uit in De Rijp. De brand begon in een hennepkloppersmolen. Snel greep het vuur om zich heen en binnen een mum van tijd waren er ongeveer 400 huizen verwoest. Er werd dag en nacht geblust door de brandweer, omdat nog een week lang de vlammen steeds oplaaiden. Door de inspanningen van de burgers, boeren en gezagsdragers vielen er geen slachtoffers en kon de wederopbouw snel beginnen. Het grootste deel van het dorp ging bij deze brand verloren: behalve de circa 700 woningen waren dit ongeveer 100 pakhuizen met olie, teer en hennep, 50 hekelhuizen, 4 bruggen, 5 schuiten, 60 scheepstuigen, 400 netten, 400 bonden hennep, hennepmolens, 4 paarden, 22 koeien en 90 schapen. Enkel de kerk uit 1529 en het raadhuis uit 1630 overleefden de brand en staan er nu nog. Een door Egbert van der Poel gemaakt schilderij van de brand is te bezichtigen in Museum In 't Houten Huis.

Van 1817 tot 1970 was De Rijp een zelfstandige gemeente. Daarna fuseerde De Rijp met het naastgelegen Graft tot de gemeente Graft-De Rijp. Op 1 januari 2015 is die gemeente opgegaan in de gemeente Alkmaar.

• Raadhuis van De Rijp met de Waag uit 1630
• Grote Kerk is een Nederlands Hervormde kerk uit 1655 met 23 gebrandschilderde ramen en zerkenvloer
• Sint-Bonifatiuskerk
• De Groene Zwaan, voormalige Lutherse kerk
• Oude huisjes in Zaanse stijl; De Rijp is beschermd dorpsgezicht
• boerderijen en de houten huizen
• Lijst van rijksmonumenten in De Rijp
• Lijst van gemeentelijke monumenten in De Rijp
• Natuurgebied de Eilandspolder (Natura 2000-gebied)

In De Rijp vinden diverse evenementen plaats zoals onder meer koningsdag in april, de braderie in juni, het Tuingr8 StraatTheaterFestival in juli, boekenmarkt in centrum van De Rijp in augustus, kermis in september, Sinterklaasintocht in november.[4]

Op 26 april 2014 vond de eerste Koningsdag plaats met daarbij een bezoek aan De Rijp door de koninklijke familie.[5]

In winkelcentrum Het Boegbeeld zijn winkels voor de dagelijkse boodschappen. Op industrieterrein De Volger (aan de zuidzijde van de N244) bevinden zich een paar winkels. Op vrijdagavond is de koopavond.

Er is een weekmarkt op donderdag van 11:00 tot 17:00 uur op de parkeerplaats naast het Boegbeeld.