Computus paschalis

De computus of computus paschalis is de wetenschap van de berekening van de datum van Pasen en daarmee ook die van enkele andere christelijke feestdagen, zoals Hemelvaartsdag en Pinksteren.

Geschiedenis

Computus paschalis is de wetenschap die vanaf het begin van de derde eeuw ontwikkeld werd ten behoeve van de bepaling van data van Paaszondag. De beoefenaren daarvan worden computisten genoemd. Van het eerste kwart van de derde eeuw tot diep in de middeleeuwen leidden de activiteiten van computisten steeds in het kader van een speciaal voor dat doel ontworpen systeem van lunaties, tot de constructie van verscheidene periodieke rijen data van de Paasvollemaan van opeenvolgende jaren volgens hetzij de Juliaanse kalender, hetzij de Alexandrijnse kalender.

Deze periodieke rijen data van de Paasvollemaan, ook maancycli genoemd, waren echter vaak niet alleen wezenlijk verschillend, maar zij leidden bovendien volstrekt niet altijd tot een en dezelfde zondag voor de viering van Pasen, hetgeen menigmaal tot onenigheid tussen de kerken van Alexandrië en Rome leidde.

Het zou twee eeuwen duren voordat er een volledige en bevredigende oplossing van het grote probleem van de computus werd gevonden. Dit geschiedde in twee grote stappen:

  1. de door Anatolius rond AD 260 op basis van de metonische cyclus gedane uitvinding van de allereerste metonische 19-jarige maancyclus;[1]
  2. de door Annianus rond AD 400 gedane ontdekking van het feit dat als je de Alexandrijnse regel "Paaszondag is de eerste zondag na de Paasvollemaan" toepast op de data van een metonische 19-jarige maancyclus (die per definitie bestaat uit data van de Paasvollemaan) de aldus verkregen rij data van Paaszondag een Paascyclus is met een periode van 532 jaar (19 × 7 × 4 = 532).[2]

Uit Annianus' 19-jarige maancyclus kwam uiteindelijk Dionysius Exiguus' Paastabel voort (rond AD 520),[3] en uit deze Beda Venerabilis' Paastabel (rond AD 720).[4]

Literatuur
  • Georges Declercq (2000) Anno Domini (The Origins of the Christian Era): Turnhout (ISBN 9782503510507)
  • Jan Zuidhoek (2019) Reconstructing Metonic 19-year Lunar Cycles (on the basis of NASA's Six Millenium Catalog of Phases of the Moon): Zwolle (ISBN 9789090324678)
Zie de categorie Computus (Easter) van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.