Collectie Brands

Gedurende 65 jaar heeft Brands allerlei objecten verzameld zoals: munten en penningen, boeken, gewichten en weeginstrumenten, voorwerpen uit de Tweede Wereldoorlog, een verzameling koningshuis voorwerpen, huishoudelijke voorwerpen uit grootvaders tijd en spullen die werden gebruikt bij begrafenisrituelen. Op rommelmarkten kocht hij spullen die hij interessant vond. Voor de unieke en kostbare objecten ging hij naar veilingen. Zijn moeder hielp hem met de collectie. Hij was altijd gek op dingen die hij kon krijgen en anderen niet hadden.

Het museum is nu niet meer in handen van Brands, maar is geschonken aan de Stichting Collectie Brands. Wel onder de voorwaarde dat de collectie bij elkaar zou blijven in Nieuw-Dordrecht.

In de collectie is echt van alles te vinden en bestaat uit de volgende onderdelen:

• Drenthiana
• Collectie Tweede Wereldoorlog
• Geschiedenis van Nederland
• Theologie en kerkgeschiedenis
• Thanatologie
• Almanakken
• Juridica
• Letterkunde en taalwetenschap
• Publicaties overige vakgebieden en varia
• Numismatiek en metrologie
• Archeologica
• Historische voorwerpen

Leenmannenregister uit 1379

Brands is het meest trots op een boekje uit de 14e eeuw. Er zijn twee exemplaren van, geschreven in 1379. Hij heeft er een van, het andere ligt in Utrecht, maar is incompleet. Brands heeft dus het enige complete exemplaar. Dit boek is een op perkament geschreven leenmannenregister van de bisschoppen van Utrecht.

Brands' rode ladekast

Brands' rode ladekast is een kast met allemaal laatjes. Elk laatje bevat een kleine verzameling van alledaagse voorwerpen zoals knopen, muntjes, sleuteltjes, vingerhoeden, kaartjes en speldjes.

In het nieuwe gedeelte bevindt zich onder andere de bibliotheek. Hier kun je net als in een gewone bibliotheek boeken lezen en bekijken. De boeken zijn veelal oud, dus je moet wel handschoentjes aan wanneer je het boek leest. Ook zijn er kranten aanwezig uit de 19e eeuw. Sommige erg kostbare boeken staan in een vitrine. Deze kunnen alleen bestudeerd worden wanneer er een medewerker van het centrum bij is.

In de Tweede Wereldoorlog is er in 1943 een vliegtuig neergestort in de buurt van de boerderij. In de oorlog is dan ook veel verloren gegaan, maar er zijn natuurlijk ook weer heel wat spulletjes bijgekomen door de oorlog.

De collectie wordt tot op de dag van vandaag aangevuld met nieuwe voorwerpen. Die zijn dan ook altijd van harte welkom bij de stichting. Er worden ook voorwerpen in bruikleen verworven en de stichting aanvaardt schenkingen.

Sinds Brands begon met verzamelen bewaarde hij zijn collectie in de boerderij in Nieuw-Dordrecht waar hij woonde. Voor het 125-jarig bestaan van Nieuw-Dordrecht werd er voor het eerst een tentoonstelling georganiseerd met stukken uit de verzameling van Brands. Hierdoor merkten meer mensen op hoe breed de verzameling eigenlijk was. Begin jaren negentig richtten drie personen inclusief Brands de stichting Nieuw-Dordrecht Historisch en Cultureel op. Het doel van de stichting is het behouden van de verzameling voor het nageslacht en het toegankelijk maken voor een breed publiek. Brands zei dat hij de hele verzameling, compleet met boerderij en grond, aan de stichting zou schenken als die ervoor kon zorgen dat alles in Nieuw-Dordrecht zou blijven. Vanaf 1992 organiseerde de stichting jaarlijks tentoonstellingen en leesmiddagen in het dorpshuis. Ook werd 5 jaar daarna begonnen met het geschikter maken van de boerderij voor het bewaren van de kranten en boeken. Dit en later werk aan de boerderij werd vooral uitgevoerd door vrijwilligers. In 1999 schonk de Provincie Drenthe ruim 250.000 gulden aan de stichting om een onderzoek in te stellen naar de cultuurhistorische waarde van de Collectie Brands. Sinds 2002 kunnen bezoekers in de weekeinden bij de boerderij terecht om de collectie te bekijken. In 2003 werd de stichting Beheer Collectie Brands opgericht. Pas in 2007 begon men met het maken van plannen voor een nieuw gebouw voor het onderbrengen van de collectie. Het doel was een studiecentrum met een ontvangstruimte, een expositieruimte, een bibliotheek, een filmzaal, studieplekken en een museumcafé.

In maart 2010 werd de collectie tijdelijk overgebracht naar een depot in Schoonebeek, want de deel van de boerderij was geen goede plaats voor de boeken. In augustus 2010 werd officieel begonnen met de renovatie van de boerderij en de nieuwbouw van het studiecentrum. In mei 2011 waren bouw en renovatie zo ver gevorderd dat de boekencollectie in de nieuwe bibliotheek kon worden ondergebracht. De officiële opening van het nieuwe Studiecentrum Collectie Brands was op 17 november 2011. Sinds 5 juni 2015 is Collectie Brands officieel een museum.

Begin 2017 heeft er opnieuw een kleine verbouwing plaats gevonden. Op 24 maart was de officiële opening van de semi-permanente expositie 'De wereld van Jans'.

• collectie-brands.nl

Zie de categorie Collectie Brands van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.