Brutus (cognomen)
Brutus was een cognomen in de gens Iunia, die volgens de overlevering, en dan voornamelijk die van Titus Livius, het eerst gegeven aan Lucius Junius Brutus die aan de wrede vervolgingen van zijn oom koning Lucius Tarquinius Superbus wist te ontkomen door zich als imbeciel te gedragen en, na de verkrachting van Lucretia de laatste koning van Rome verjoeg en een van de eerste twee consuls was.
De naam Brutus betekent zoiets als stommeling en is van oorsprong weinig vleiend maar is toch lang in gebruik gebleven, waarschijnlijk door de nobele oorsprong van de naam. Pas door de moord op Julius Caesar kreeg de naam een meer negatieve betekenis, bekend om "Et tu, Brute?" ("Ook gij, Brutus?), hoewel dat citaat uit het werk van Shakespeare komt (Julius Caesar, derde akte, eerste scene).
Romeinen met het cognomen Brutus
- Lucius Iunius Brutus (509 v. Chr.), De eerste, mythische, consul na de val van Tarquinius Superbus
- Decimus Iunius Brutus Scaeva (consul 325 v. Chr.), consul, 4e eeuw v. Chr.
- Gaius Iunius Bubulcus Brutus, consul, 4e eeuw v. Chr.
- Decimus Iunius Brutus Callaicus, consul, 2e eeuw v. Chr.
- Decimus Iunius Brutus (consul 77 v. Chr.), consul, 1e eeuw v. Chr.
- Marcus Iunius Brutus (85 v. Chr. - 42 v. Chr.), Een van de leiders van de opstand tegen Julius Caesar.
- Decimus Iunius Brutus Albinus (rond 85 v. Chr. - 43 v. Chr.), Eveneens deelnemer aan de samenzwering tegen Julius Caesar.