Secret Intelligence Service
De Secret Intelligence Service (SIS), in de volksmond bekend als MI6 (Military Intelligence, Section 6), is de Britse buitenlandse inlichtingendienst, de zusterdienst van de Security Service (MI5). De dienst werd opgericht door Mansfield Cumming, die zichzelf 'C' noemde en tekende met groene inkt. De leiders van de dienst doen dat tot op de dag van vandaag, waarbij 'C' nu staat voor Chief.[1]
Secret Intelligence Service
| ||
Het SIS-hoofdkantoor aan de Theems in Londen | ||
Type | Geheime dienst | |
Opgericht | 2002 | |
Voorganger(s) | Secret Service Bureau (SSB) | |
Jurisdictie | Verenigd Koninkrijk | |
Hoofdkantoor | Londen | |
Verantwoordelijke minister | Philip Hammond | |
Valt onder | Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Gemenebest | |
Directeur | Alex Younger | |
Website | https://www.sis.gov.uk/ |
MI6 heeft zijn hoofdkantoor aan de Vauxhall Cross in Londen en kijkt uit over de Theems. De inlichtingendienst is beroemd geworden door vele films en boeken, waarin James Bond en George Smiley de bekendste personages zijn.
Geschiedenis
De Secret Intelligence Service vindt zijn oorsprong in de Foreign Section van het in 1909 opgerichte Secret Service Bureau (SSB) van de ministeries van Buitenlandse Zaken, Oorlog en Marine. Kapitein-ter-zee Sir George Mansfield Smith-Cumming alias 'C' hield zich bezig met het vergaren van buitenlandse inlichtingen.
In de Eerste Wereldoorlog stond de dienst bekend als MI1(c). Het belangrijkste buitenlandse kantoor of 'station' bevond zich gedurende die oorlog aan de Boompjes 76c in Rotterdam. Vandaar werden spionage-operaties in Duitsland en bezet België geleid onder leiding van Richard Tinsley alias T.
Er waren in totaal 19 'MI's, waarvan MI5 en "SIS/MI6 als enige zijn overgebleven, omdat zij golden als de 'hoofdafdelingen'. De rest sloot vaak op hen aan, zoals MI3, dat belast was met Scandinavië en MI9, dat belast was met diplomatieke veiligheid. MI9 was tevens betrokken bij het organiseren van de ontsnapping van geallieerde (Britse) militairen die in vijandelijk gebied waren gevangengenomen door de Duitsers.
De nauwe vooroorlogse samenwerking tussen de SIS en de Nederlandse inlichtingendienst GS III leidde op 9 november 1939 tot het Venlo-incident, dat in mei 1940 als casus belli werd gebruikt door Duitsland om Nederland binnen te vallen.
Nederlanders
Bij MI6 waren tijdens de Tweede Wereldoorlog onder anderen de volgende Nederlandse agenten actief (geboortejaar en jaar van overlijden tussen haakjes):
- Josephus Adriaansen (1919-1944)
- Aart Alblas (1918-1944)
- Joseph Lodewijk Theodorus van Alebeek (1916-1990)
- Pierre Louis d'Aulnis de Bourouill (1918-2012)
- Andreas Wilhelmus Maria Ausems (1904-1955)
- Cornelis Hendrik van Bemmel (1912-1945)
- Aernout Bergman (1919-1943)
- Pieter Bouman (1924-1997)
- Jacobus Johannes Brandjes (1922-2002)
- Robert de Brauw (1917-1945)
- Erwin Aart von Breuning (?-1995)
- Cornelis Hendrik van Brink (1914-2004)
- Ben Buunk (1917-1945)
- Jan Hendrik Diesfeldt (1918-1944)
- Frans Theodoor Dijckmeester (1917-2003)
- Cees Droogleever Fortuyn (1922-1944)
- Jan Emmer (1917-1944)
- Gerhardes Laurentius Ensink (1921-1996)
- Jan Faber (1917-2001)
- Pieter Roelof Gerbrands (1919-1999)
- Reijer Abraham Grisnigt (1923-na 2 februari 1944)
- Lodewijk van Hamel (1915-1941)
- Pieter Hoekman (1917-1943)
- Ab Homburg (1917-1945)
- Frederik Johannes Hoogewooning (1923-1945)
- George Frans Hooijer (1924-1945)
- Edward Willem Janzen (1920-1945)
- Ernst Willem de Jonge (1914-1944)
- Henk de Jonge (1916-2010)
- Harmen Koopmans (1920-1945)
- Gerard Kouwenhoven (1920-2006)
- Jo ter Laak (1913-1944)
- Hendrik Letteboer (1916-2002)
- Herman Leus (1917-1945)
- Jacobus Eugène van Loon (1919-na 11 december 1944)
- Karel August Mans (1913-1981)
- Karel Christiaan Mooiweer (1923-1971)
- Arie Mooy (1919-1944)
- Menco Rein Mulder (1923-1945)
- Willem Johan Niermeijer (1914-1944)
- Felix Dono Ortt (1907-1944)
- Evert Radema (1909-1944)
- Wim van der Reijden (1915-na 13 februari 1942)
- Adam Andreas Marie van Rijsewijk (1919-2000)
- Lotti Röell (1911-1998)
- Anton Bernard Schrader (1917-2000)
- Wiecher Bote Schrage (1917-1941)
- Willem Jan Hubertus Schreinemachers (1910-1987)
- Meint Adolf Smid (1921-1984)
- Harm Steen (1916-1944)
- Martinus Adolph Cornelis Sutherland (1917-1987)
- Peter Tazelaar (1920-1993)
- Marinus Verhage (1919-1994)
- Wijnandus Antonius Maria Visser (1916-2005)
- Willem Lambertus Harminus de Vries (1922-1948)
- Martien Willem van de Waal (1918-1945)
- Harm Roelof Weelinck (1925-na 5 mei 1945)
- Otto Martin Wiedemann (1915-2000)
Literatuur
- Jeffery, Keith, MI6. The History of the Secret Intelligence Service 1909-1949 (London, 2010).
- Ruis, Edwin, Spionnennest 1914-1918. Spionage vanuit Nederland in België, Duitsland en Engeland (Meppel, 2012).
- Smith, Michael, Six. A History of Britain's Secret Intelligence Service (London, 2010).