Brandspiritus

Brandspiritus, meestal kortweg spiritus genoemd, is een mengsel van alcohol, water en diverse toevoegingen.

Een fles 94% brandspiritus

Spiritus wordt gebruikt als schoonmaakmiddel en als brandstof. Brandspiritus bestaat grotendeels uit ethanol. Er is een giftige stof aan toegevoegd (meestal methanol), om de alcohol te denatureren (ongeschikt te maken voor consumptie). Daarnaast bevat het een blauwe kleurstof en een geurstof om de zo behandelde alcohol goed herkenbaar te maken. Ook bevat het een braakmiddel voor het geval iemand de spiritus toch binnenkrijgt. Over zo behandelde alcohol hoeft dan geen accijns te worden betaald. De samenstelling van brandspiritus is doorgaans: 85% ethanol, 10% water, 3% methanol, 1% aceton en 1% pyridine (een geurstof) plus een blauwe kleurstof. De verbrandingswaarde van spiritus is 18 × 109 J/m3 en de dichtheid 0,84 x 103 kg/m3.

Het woord spiritus is Latijn voor 'geest' en duidt erop dat spiritus snel verdampt.

Toepassingen

Een spiritusbrander wordt wel gebruikt door kampeerders. Deze werkt heel eenvoudig. De vloeistof zit in een open bakje gevuld met steenwol, dat is afgedekt door een metalen gaasje. De spiritus kan gewoon worden aangestoken zonder ontploffingsgevaar of gevaar voor een steekvlam. Spiritus is wel gevaarlijk als hij direct vanuit de fles op een brandende of smeulende barbecue wordt gegoten. Sommige spiritusbranders zijn voorzien van een luchtpompje om de spiritus te vergassen. Deze geven bij een gelijke hoeveelheid verbrand materiaal wat meer energie.

In huishoudens wordt spiritus gebruikt in fonduestellen om de fondue warm te houden. Ook wordt spiritus gebruikt bij het ramen lappen. Een scheut spiritus in het water zorgt dat het water niet bevriest als het buiten erg koud is en het zorgt er ook voor dat er minder strepen achterblijven, al is een blauwe waas daarna wel waarneembaar op het glas.

Spiritus wordt ook gebruikt door schrijnwerkers om PVAc-houtlijm week te maken. Zo kunnen gelijmde houtverbindingen los gemaakt worden en meubelen worden gerestaureerd.

Omdat spiritus voor 85% uit ethanol bestaat, doodt het ook bacteriën. Het is daarom, net als gewone ontsmettingsalcohol, bruikbaar als ontsmettingsmiddel. Voor optimale werking is verdunning tot 70% noodzakelijk.[1]

Gevaar

Bij het gebruik van spiritus is altijd voorzichtigheid geboden. De lichtblauwe vlam is in de buitenlucht of in een goed verlichte ruimte zeer moeilijk te zien. Ook een plas gemorste spiritus zelf is op veel ondergronden als tapijt, kleding, gras of asfalt vaak vrijwel niet te zien. Daardoor is het zowel voor slachtoffers als hulpverleners vaak zeer moeilijk in te schatten waar het precies brandt en waar het veilig is. Een blusdeken is het beste middel tegen spiritusbrand. Brandblussers blazen en kunnen dus vloeistof en damp verder verspreiden.

Zie ook

Referenties
  1. Ned Tijdschr Geneeskd. 1983;127:209
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.