Bovenste Plasmolen

De Bovenste Plasmolen is een midden- en bovenslagwatermolen te Plasmolen in het natuurgebied Sint-Jansberg, in de Nederlandse gemeente Mook en Middelaar. Deze korenmolen is in het jaar 1725 gebouwd als papiermolen. De molen maakt gebruik van water uit plaatselijke bronnen.

Bovenste Plasmolen
Bovenste Plasmolen
Basisgegevens
Plaats	Plasmolen
Waterloop	plaatselijke bronnen op de St. Jansberg
Bouwjaar	1725
Type	midden- en bovenslagmolen
Rad	7.10 meter, 80 schoepen
Functie	korenmolen
Bestemming	het malen van graan, thans op vrijwillige basis
Restauraties	1999
Monumentnummer	30072
Externe link(s) en afbeelding
Molendatabase
De Hollandsche Molen
Detail waterrad: het water dat van rechts komt, wordt aan de rechterkant op het rad gestort
Portaal    Molens

De Bovenste Plasmolen is bijzonder omdat hij water uit twee molenvijvers op verschillende hoogte kan betrekken, waarbij het water uit de bovenste vijver (gevoed door de Beek van het Groene Water) bovenlangs wordt gevoerd, terwijl het water uit de onderste vijver (gevoed door de bron De Helskuil) vanaf het midden van het waterrad wordt aangevoerd.

Het gebouw heeft een zolder dat tijdens het gebruik als papiermolen werd gebruikt om het papier te drogen. Na meer dan een eeuw als papiermolen gefunctioneerd te hebben, werd de molen vanaf 1848 gebruikt als olie- en pelmolen en vanaf 1865 als graanmolen. Tijdens een verbouwing zijn er waarschijnlijk dakpannen gebruikt uit de resten van de naastgelegen Romeinse villa om een gat in de muur te dichten. In het begin van twintigste eeuw is er een extra graanmaler op benzine in het molenhuis geplaatst.

In 1944 is de Bovenste Plasmolen door oorlogshandelingen beschadigd. Er zijn nog inslaggaten te zien in de bakstenen van de voorgevel. Hierbij is de toenmalige molenaar Fons Verouden door een granaatscherf geraakt en om het leven gekomen. Na zijn dood heeft het ruim vijftig jaar geduurd voordat de molen hersteld werd. In 1995 werd hiertoe de Stichting Bovenste Plasmolen 1725 opgericht, die ervoor heeft gezorgd dat de molen in 1999 is hersteld. Bij deze restauratie zijn het rad en de geklonken watergangen vanaf de vijvers nieuw gemaakt. In de molen zijn er twee nieuwe maalstoelen geplaatst. Het dak is hersteld met gebruik van Limburgse dakpannen en stropoppen.

De Bovenste Plasmolen is maalvaardig en is tijdens de zomermaanden op gezette tijden voor het publiek geopend.