Borgman (edelman)
Een borgman (Middeleeuws Latijn: castellanus) was in de Middeleeuwen een edelman die een bijzondere rol vervulde bij de verdediging van een burcht. Oorspronkelijk waren de borgmannen verplicht op of bij het kasteel van hun heer te wonen. In ruil voor hun trouw ontvingen zij een speciaal leengoed, een borgleen.
In Diepenheim en Goor hebben de borgmannen tot het einde van het Ancien régime bestaan. Het werd een recht, gekoppeld aan het bezit van een borgleen. De borgmannen hadden in deze plaatsen een bestuurlijke rol in de benoeming van burgemeesters, predikanten, kosters en schoolmeesters.
In Diepenheim is een collectie van 9 zilveren borgmanbekers bewaard gebleven uit het derde kwart van de zeventiende eeuw. In 1962 werd ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag door J.W.J baron de Vos van Steenwijk, eigenaar van het Huis Diepenheim, een tiende borgmansbeker aangeboden aan de gemeente Diepenheim. Ook Goor geeft een collectie zilveren borgmansbekers.
Kastelen waaraan borgmannen verbonden waren
Duitsland
- Kasteel Bentheim
- Huis Lage
- Nienborg bij Heek
Nederland
Tussen haakjes oudst bekende vermelding van borgmannen.
- Huis Almelo (1299)
- Kasteel Bredevoort
- Huis Diepenheim (1188)
- Burcht te Goor (1263)
- Schulenborg (1243)
- Kasteel Valkenburg (1237)
- Kasteel Vollenhove
- Kasteel Montfort (1294)
Literatuur
- A.J.Gevers, A.J. Mensema, De havezaten in Twente en hun bewoners, Rijksarchief in Overijssel en Uitgeverij Waanders, Zwolle, 1995, p. 82, 175, 224 ISBN 90-400-9766-6
- W. Rietman, De borgmannen en hun bekers in: Jaarboek Twente 1981 (nr. 20), Dinkeldruk bv, Oldenzaal, 1981, p. 9-17