Bescherming Bevolking

De taak die de overheid aan de Bescherming Bevolking had toebedeeld, was die van het verrichten van hulp aan de bevolking onder bijzondere omstandigheden zoals de gevolgen van oorlogshandelingen, maar ook grootschalige rampenbestrijding. Ze kende onder meer een brandweerdienst, een eerstehulpdienst en een reddingsdienst. De BB werd ook belast met het voorlichten van de burgers. Begin jaren 50 ging men nog uit van een oorlog met conventionele wapens, maar vanaf de tweede helft van de jaren 50 ging men ervan uit dat de Derde Wereldoorlog zeer waarschijnlijk met kernwapens zou worden uitgevochten.

De BB had een kern van medewerkers in overheidsdienst en verder bestond de organisatie uit vrijwilligers. In 1956 telde de organisatie ruim 160.000 vrijwilligers. Er waren ongeveer 200.000 medewerkers nodig om de organisatie volledig te bemensen. Ondanks een intensieve wervingsactie lukte het niet om de organisatie compleet te krijgen.

Intussen was de militaire dreiging sterk gewijzigd. De wereld moest zich voorbereiden op de mogelijkheid van een kernoorlog. Er werd een nieuw organisatieonderdeel opgericht, de ABC-dienst, voor beschermingsmaatregelen bij oorlogvoering met atoomwapens (kernwapens), biologische wapens en chemische wapens. Men dacht daarvoor ongeveer 40.000 getrainde functionarissen nodig te hebben.

Om volledige bemensing van de organisatie te bereiken werd in 1958 de noodwachtplicht ingevoerd. Mannen die buitengewoon dienstplichtig waren, werden verplicht noodwachter bij de BB. Na invoering van de verplichte deelname kwam de organisatie in korte tijd op sterkte en geleidelijk aan verdween de vrijwillige BB'er. Tot de opheffing van de BB in 1986 bleef de noodwachtplicht van kracht.

Een andere maatregel was dat in 1956 het Korps Mobiele Colonnes (KMC) werd ingesteld, een legeronderdeel dat voornamelijk tot doel had de BB bij te kunnen staan bij calamiteiten, door mankracht en materieel beschikbaar te stellen. Het KMC heeft tot eind 1992 bestaan.

Vlag met logo

De Nederlandse overheid en haar organisatie BB hielden ernstig rekening met een beperkte aanval met kernwapens op Nederlandse vliegvelden en havengebieden. Men zag goede mogelijkheden om zo'n ramp te kunnen doorstaan, mits men zich terdege zou voorbereiden.

In 1961 werd een pakket van vier brochures huis-aan-huis bezorgd met als titel "Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf". Hierin adviseerde de overheid de burger hoe in huis te handelen bij met name bombardementen (met kernwapens). De teneur was dat als men thuis de juiste maatregelen trof het allemaal wel mee zou vallen. Voor schrijver en activist Harry Mulisch was deze voorlichtingscampagne aanleiding bliksemsnel een persiflage te schrijven met als titel "Wenken voor de bescherming van uw gezin en uzelf tijdens de jongste dag". Een dodelijke satire, en een van de oorzaken voor het gegeven dat veel burgers het er moeilijk mee hadden de organisatie Bescherming Bevolking serieus te nemen.[1]

Vanaf de jaren zeventig werd er voortdurend bezuinigd op de BB. Op 7 december 1981 deelde de Minister van Binnenlandse zaken mee dat de BB geleidelijk en gefaseerd zou worden opgedoekt. Formeel werd de BB op 11 juni 1986 opgeheven.

• W.G. Hooiveld (2008), De beslissing die nooit genomen werd. Hoe de Bescherming Bevolking niet de nationale rampenbestrijdingsorganisatie werd. Tijdschrift voor Veiligheid, 7, 22-33.
• Bart van der Boom (2000), Atoomgevaar? Dan zeker B.B. - De geschiedenis van de Bescherming Bevolking. Sdu Uitgevers, ISBN 90-12-08852-6
• Tine van Merwijk (december 2007), Rijksdienst Cultureel Erfgoed: Civiele verdediging in het tijdperk van de wederopbouw

• - MBB - Museum Bescherming Bevolking verzamelt, conserveert en presenteert het erfgoed van de voormalige Bescherming Bevolking. Zie ook voor Civiele Verdediging en de Koude Oorlog