Belsazar
Belsazar of Belsassar (Aramees: בֵּלְשַׁאצַּר / בֵּלְאשַׁצַּר Bēlšaṣṣar en בֵּלְטְשַׁאצַּר Bēlṭšaṣṣar; Babylonisch: Bēl-šarra-uṣur: Bel bescherme de koning) was de laatste kroonprins van Babylonië. Belsazar regeerde als regent voor zijn vader Nabonidus, die op het Arabisch Schiereiland verbleef.
In sommige Franse Bijbelvertalingen wordt de naam van koning Belsazar geschreven als Balt(h)azar, de traditionele naam van een van de Wijzen die bij Jezus kwamen. Het is niet duidelijk of het inderdaad van oorsprong dezelfde naam is.
Belsazar wordt in het boek Daniël van de Bijbel genoemd als de zoon van Nebukadnezar II, naar het Oosterse gebruik om kleinzonen ook als 'zonen' te benoemen.[1]
Het boek Daniël beschrijft in hoofdstuk 5 hoe Belsazar een groot feest gaf voor duizend van zijn machthebbers. Tijdens de maaltijd gebruikten dezen op bevel van Belsazar de bekers die zijn vader Nebukadnezar uit de tempel van Jeruzalem had geroofd. Ineens verscheen er een hand die een tekst in een onbekend schrift op de muur schreef. Koning Belsazar vroeg aan de wijzen van Babel het schrift te verklaren, maar geen van hen kon het schrift ontcijferen. Daarop haalde men Daniël, die de tekst uitlegde. Het was een waarschuwing van God vanwege Belsazars heiligschennis.
De woorden waren: Mene mene tekel ufarsin, (מנא ,מנא, תקל, ופרסין) dat wil zeggen Geteld, geteld, gewogen en verdeeld
Daniël verklaarde deze woorden als volgt:
- Mene (Aramees voor 'geteld'): God heeft uw koningschap geteld en er een einde aan gemaakt.
- Tekel (Aramees voor 'gewogen'): Gij zijt in de weegschaal gewogen en te licht bevonden.
- Peres (een verbogen vorm van Ufarsin, met een woordspeling met Pers): 'Uw koninkrijk is verdeeld en aan de Meden en Perzen gegeven.
Daniël werd hierop benoemd tot een van de drie rijksbestuurders van het land. Diezelfde nacht vielen de Perzen Babylon aan en werd koning Belsazar vermoord.
Het Bijbelse verhaal heeft verscheidene kunstenaars geïnspireerd. Rembrandt schilderde "Belsazars feest" in 1635. Het hangt in de Londense National Gallery (zie hiernaast). Heinrich Heine dichtte de ballade Belsatzar die Robert Schumann op muziek zette. De Engelse componist sir William Walton componeerde het oratorium "Belshazars Feast". De Fin Jean Sibelius componeerde in 1906 muziek bij het toneelstuk dat een vriend van hem, Hjalmar Procopé (Engelse Wikipedia), naar aanleiding van het bijbelverhaal schreef. Georg Friedrich Händel componeerde een oratorium op dit thema.
De woorden Mene Tekel leven in de Nederlandse taal voort, nu vooral in de vorm van de uitdrukking 'een teken aan de wand', waarmee wordt aangegeven dat er mogelijk onheil dreigt. Verder is Mene Tekel de titel van een novelle van Nescio.
| Bronnen |
 |
Zie de categorie Belshazzar van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |