Beleg van Kamerijk

Het kostte prins Willem van Oranje veel moeite om de Staten-Generaal te overtuigen om de hertog van Anjou in 1581 aan te stellen als soeverein "vorst en heer der Nederlanden". De opstandelingen hoopten hiermee te bereiken dat ook Frankrijk zich als traditionele vijand van het Spaanse Rijk in de oorlog zou mengen. De calvinisten waren echter de Bartholomeusnacht niet vergeten en konden zich niet voorstellen dat de Fransen hun haat aan de "ketters" alweer vergeten waren. Ronduit wantrouwig waren ze wegens zijn verzekering dat de vrijheden van de Nederlanders zouden worden gerespecteerd en hij daarom nooit een poging zou wagen de provinciën met Frankrijk te verbinden toen het Plakkaat van Verlatinghe werd opgesteld. Anjou voelde niets voor een rechtstreekse oorlogsverklaring aan het Spaanse Rijk maar liet de Nederlanders niet geheel zonder bijstand.[1] Anjou beschikte over een leger van zeventienduizend man. Op uitnodiging van Boudewijn van Haveren, heer van Inchy, was dit leger op 16 augustus voor de stad en het kasteel van Kamerijk verschenen.[2][3] Het leger bestond uit twaalfduizend man voetvolk en vijfduizend ruiters.[1] Een groot deel bestond uit hoge Franse edelen, voor wie de onderneming meer een plezierreisje was.[2]

Anjou voor Kamerijk

Al meer dan een jaar werd de Kamerijk belegerd door Parma, hongersnood had de inwoners tot het uiterste gebracht.[3] Op de 17e moest Parma het beleg opbreken, op de 18e trok Anjou de stad in, op 20 augustus veroverde Anjou ook de heerlijkheid Kamerijkskasteel (Le Cateau-Cambrésis). Hij werd met na het ontzet met grote blijdschap ontvangen.[3] Anjou trok zegepralend de stad in en trok daarna meteen in het kasteel, daar had Van Haveren een groot banket voor hem georganiseerd. Van Haveren, die zoveel moeite had gedaan de stad te verdedigen verwachtte dat hij gouverneur zou blijven, maar Anjou plaatste achter zijn rug om een Frans garnizoen in de stad en gaf het bevel daarover aan Boudewijn van Haveren, heer van Baligny. Van Haveren beklaagde zich hier nog over bij Anjou, maar hij werd bespot.[2] Anjou probeerde hem nog ter compensatie wegens het verlies van de stad de heerlijkheid Le Cateau-Cambrésis aan te bieden maar Van Haveren liep weg.[4]

Anjou voorzag de stad van levensmiddelen en een bezetting, daarmee dacht hij ook genoeg gedaan te hebben voor de stad. Hij nam nog wat onbeduidende plaatsen in de omgeving in. De prins van Oranje moedigde Anjou nog aan verder door te dringen, meer steden aan te vallen. Anjou juichte dat plan toe, maar hij deed niets.[2] Hij dankte het leger af, de ruiters keerden terug naar Frankrijk, het voetvolk nam merendeels dienst in het Staatse leger, daarnaast was er ook veel verloop omdat er geen soldij was betaald voor hun diensten. Anjou zelf ging naar Engeland om een huwelijksaanzoek te doen aan koningin Elizabeth. Farnese kon daardoor op 10 oktober ongestoord beginnen aan zijn belegering van Doornik. Hij hoopte op een makkelijke inname, omdat de stadhouder, Peter van Melun, afwezig was. Het bevel was nu in handen van zijn vrouw, Christina van Lalaing, een nichtje van Filips van Montmorency de onthoofde graaf van Hoorne. Farnese wist de stad op 30 november te winnen.[1]