Basale clade

Een basale clade is in de fylogenetische systematiek en de cladistiek een clade die zich vroeg in de fylogenie aftakt binnen een grotere clade en het zustertaxon is van een duidelijk soortenrijkere hoofdtak die niet veel eerder uitstierf. Een verdere reden een clade basaal te noemen kan gelegen zijn in het voorkomen van plesiomorfe of basale kenmerken in vergelijking met het zustertaxon of het eerder uitsterven. De basale clade wordt soms weergegeven aan de basis van een cladogram. Het basaal zijn is altijd relatief ten opzichte van een grotere clade: een groep die basaal is binnen de ene clade kan niet-basaal zijn in relatie tot een nog ruimere clade.

Om een voorbeeld te geven, het genus Neofelis neemt met twee soorten binnen de Pantherinae een basale plaats in ten opzichte van zijn zustertaxon, het meer soorten bevattende genus Panthera, zoals blijkt uit onderstaand cladogram:

Het woord basaal krijgt tegenwoordig meestal de voorkeur boven de term primitief, die vroeger dezelfde betekenis had, omdat die associaties wekt met inferioriteit of een gebrek aan complexiteit, die vaak niet terecht zijn.