Baragwanathia

Baragwanathia verschilde van dergelijke taxa als Asteroxylon door de aanwezigheid van vaatweefsel in zijn bladeren, Asteroxylon had enaties zonder vaatweefsel. De sporangia werden gedragen in de oksels van de bladeren, die spiraalvormig waren gerangschikt. Ter vergelijking, het nauw verwante geslacht Drepanophycus uit dezelfde periode (zie Drepanophycaceae voor meer details) droeg zijn sporangia op het bovenoppervlak van gespecialiseerde bladeren bekend als sporofyllen. Baragwanathia varieerde in grootte, met stengels tot een paar cm in diameter en tot een paar meter lang. Ze waren rechtopstaand of gebogen, af en toe gedichotomiseerd (gevorkt) en hadden onvoorziene wortels die rechtstreeks voortkwamen uit uitgestrekte stengels. Net als in Asteroxylon was de vaatbundel in de stengels een exarch actinostele, met een stervormige opstelling van tracheïden van een primitief ringvormig of spiraalvormig type (zogenaamd G-type). Bladeren waren onvertakte riemvormige microphyllen (4 cm lang in B. longifolia) met een enkele prominente vaatdraad, spiraalvormig gerangschikt op de stengel. De sporangia werden gedragen in de oksel van de bladeren, breder dan lang, dehiscerend door een transversaal georiënteerde spleet. Sporen waren trilete isosporen. De gametophyte van Baragwanathia is momenteel onbekend.

De soort Baragwanathia brevifolia, beschreven in 2017 uit een enkel fossielexemplaar, had kleinere microphylls dan andere soorten Baragwanathia. Er zaten mariene soorten (bryozoa en brachiopoda) aan vast en ze groeiden er blijkbaar op, waaruit blijkt dat het onderste deel van de plant in zeewater groeide. Omdat het een van de oudste lycofytfossielen is, is de implicatie dat op het land gebaseerde lycofyten evolueerden uit aquatische voorlopers.

De leeftijd van Baragwanathia is onzeker omdat de fossielen beschreven door Lang en Cookson (1935) in eerste instantie van het Boven-Silurische tijdperk leken te zijn, geassocieerd zoals ze waren met het graptoliet geslacht Monograptus. Dit zou de soort veruit de meest geavanceerde bekende plant van die tijd maken. De Silurische (Ludloviaanse) datering van de afzetting in Victoria, Australië, die de typespecimens van Baragwanathia longifolia voortbracht, werd later weerlegd, omdat Monograptus (en in het bijzonder de op die plaats aanwezige soort) later in het Onder-Devoon bleek te bestaan. Sindsdien zijn er exemplaren gevonden uit een andere Victoriaanse plaats die voorkomen bij echte laat-silurische graptolieten. De soort Baragwanathis brevifolia is gedateerd op het Onder-Pridoli, ongeveer 422 miljoen jaar geleden. Het geslacht Baragwanathia bleef tenminste bestaan tot het Emsian (Boven-Devoon) en had waarschijnlijk een wereldwijde distributie.