Balk (bouwkunde)
Een balk is een enkelvoudig ruimteoverspannend constructie-element waarvan de lengte vele malen groter is dan de breedte en de hoogte in doorsnede. De breedte is weer gelijk of kleiner dan de hoogte.
In de volksmond wordt een balk of ligger vaak een steunbalk genoemd. Balken kunnen gemaakt zijn van hout, staal, gewapend- en voorgespannen beton. Ze zijn bedoeld om de belastingen die erop worden uitgeoefend over te brengen op de opleggingen zonder daarbij noemenswaardig van vorm te veranderen. Wanneer er sprake is van een samengestelde doorsnede, dat wil zeggen dat er horizontale, verticale en schuine elementen in voorkomen, spreken we van een ligger en niet meer van een balk. Samengevat: een balk is enkelvoudig, een ligger enkelvoudig of samengesteld in zijn doorsnede zoals hoed- en petliggers.
Afmeting
Bij het ontwerpen van een gebouw of een andere constructie worden, naast andere constructieve elementen, de afmetingen van de balken bepaald door middel van berekeningen, uitgevoerd door een constructeur. Voor houten balken in vergunningvrije bouwwerken bestaat een vuistregel, die afgeleid is van : doorbuiging= f = (5.q.L^4)/(384.E.I), waarin f = 1/(384.L), q = 125 kg/m = 1,25 kN/m , de balkbreedte 60 mm en ^ betekent 'tot de macht'. Daaruit volgt L³ = 8.10³.h³ = (20.h)³ (cm³). De balkhoogte mag dus 1/20 van de overspanning zijn. Voor balkhout dient gekwalificeerd dennenhout uit Noord-Europa te worden gebruikt.
Houten balken
Voor een houten balk kunnen onder meer de volgende namen gebruikt worden, elke term duidt op een andere houtafmeting en plaats in het gebouw of andere functie: moer- en kinderbinten, rib, badding of batting, gording, spanten, spoor, plaat (kruisplaten standerdmolen).
Stalen balken
Voor een stalen balk kunnen de volgende profielen of een combinatie van profielen gebruikt worden, elk profiel heeft zijn eigen vorm en toepassingsgebied: H-profielen, I-profielen, U-profielen, L-profiel, T-profielen en kokers.
Betonnen balken
Balken in gewapend beton zijn er grofweg in twee soorten, de geprefabriceerde en de in het werk gestorte exemplaren. Voor seriewerk, een constante kwaliteit en een sneller bouwproces is de prefab betonbalk de meest logische keuze.
Zie ook
 |
Zie de categorie Beams van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
|
Zie de categorie Staalprofielen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |