Aubergine (plant)

De aubergine (Solanum melongena, synoniem: Solanum esculentum) is zowel een eenjarige plant uit de nachtschadefamilie (Solanaceae) als de vrucht daarvan. De plant komt van oorsprong uit Myanmar en werd door de Arabieren in de middeleeuwen in het Spaanse Andalusië geïntroduceerd. Omstreeks het midden van de 15e eeuw is de plant vanuit Spanje verder in Europa geïntroduceerd. De plant wordt geteeld vanwege de als groente gebruikte vrucht. In China en India is de plant al duizenden jaren bekend.

Aubergine
Paarse aubergine
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (Planten)
Stam:Embryophyta (Landplanten)
Klasse:Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:Bedektzadigen
Clade:'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:Lamiiden
Orde:Solanales
Familie:Solanaceae (Nachtschadefamilie)
Geslacht:Solanum (Nachtschade)
Soort
Solanum melongena
L. (1753)
Afbeeldingen Aubergine op Wikimedia Commons
Aubergine op Wikispecies
Portaal    Biologie

De in Nederland en België meest verkochte aubergine heeft een glanzende donkerpaarse schil (de kleur aubergine is ernaar vernoemd) en bijna wit vruchtvlees. De smaak is bitter tot neutraal en zit voornamelijk geconcentreerd in de schil. Dat heeft het voordeel dat aubergine met bijna elk ander ingrediënt kan worden gecombineerd. In het bijzonder met 'stevige' smaakmakers als knoflook of geurige groene kruiden als marjolein en basilicum.

Naam
Variëteiten van de Solanum melongena L. op een afbeelding in de Japanse Seikei Zusetsu landbouw-encyclopedie uit 1804

Het woord 'aubergine' is afgeleid van het Sanskriet woord 'vatinganah' (वातिगगम), dat 'plant die winderigheid geneest'[1] betekent.

Uit het Sankskriet werd het in het Perzisch 'badingan', daarna in het Arabisch 'al-badhinjan' (باذنجان). Zowel de Turkse naam 'patlıcan' als de Hongaarse naam 'padlizsán' zijn daarvan afgeleid. In het Catalaans is het 'alberginia' en dit werd door de Fransen verbasterd tot 'aubergine'.

De Engelsen namen het woord over in de late achttiende eeuw, maar in Amerikaans Engels heet de vrucht 'eggplant'. Dit woord werd voor het eerst opgetekend in 1767 en was oorspronkelijk van toepassing op de witte variëteiten. Enkele 18de-eeuwse cultivars waren klein, eivormig en geel of wit, lijkend op een ganzen- of kippenei.

Zowel in Nederland als in Vlaanderen wordt ook nog steeds de oudere naam 'eierplant' gebruikt.[2]

Gebruik in de keuken

Aubergine kan wat bitter smaken. Door plakken van vrucht te bestrooien met keukenzout en onder druk, bijvoorbeeld een plat bord verzwaard met een vol conservenblik, circa 30 minuten te laten staan, wordt de smaak verzacht.[3] Na te zijn afgespoeld en drooggedept kunnen de plakken worden gebakken. Ze kunnen voor verdere verwerking ook eerst in kokend water geblancheerd worden.

Aubergine wordt nooit rauw gegeten. De stof solanine in aubergine kan maag- en darmklachten veroorzaken. Solanine is zeer hittebestendig, maar door verhitten wordt het gehalte wel lager en is de kans op klachten klein. Invriezen kan alleen in bewerkte vorm.

Bekende gerechten met aubergines zijn onder meer moussaka uit de Griekse keuken, baba ganoesj uit de Libanese keuken, escalivada uit de Catalaanse keuken, ratatouille uit de Provençaalse keuken en İmambayıldı (flauwgevallen imam) uit de Turkse keuken.

Variëteiten
  • De antruwa (Solanum macrocarpon) is een aan de aubergine verwante soort, die in Nederland op de markt wordt gebracht vanuit Suriname.
  • De Ronde de Valence is een cultivar die voor het eerst gekweekt werd in Valence.

Afbeeldingen
  • bloem
  • bloem
Soorten van het geslacht Solanum (Nachtschade)

... · S. bauerianum · S. crispum · S. dulcamara (Bitterzoet) · S. jasminoides (Klimmende nachtschade) · S. lycocarpum · S. lycopersicum (Tomaat) · S. macrocarpon (Antruwa) · S. melongena (Aubergine) · S. muricatum (Pepino) · S. nigrum (Zwarte nachtschade) · S. nigrum subsp. schultesii (Beklierde nachtschade) · S. physalifolium (Glansbesnachtschade) · S. quitoense (Lulo) · S. rantonnetii (Blauwe aardappelstruik) · S. sodomaeum (Sodomsappel) · S. topiro (Orinoco-appel) · S. triflorum (Driebloemige nachtschade) · S. tuberosum (Aardappel) · S. uporo (Kannibaaltomaat) · S. villosum (Donsnachtschade) · S. wendlandii (Costa Ricaanse nachtschade) · ...

Zie de categorie Solanum melongena van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Wikibooks Kookboek bevat een recept voor Aubergine.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.