Artesische bron
Een artesische bron is een bron waaruit het water 'spontaan' naar boven komt door de hydrostatische druk op het water dat zich in een ondergronds bekken bevindt.
1. Watervoerende laag
2. Ondoorlatende laag
3. Regeneratie door neerslag
4. Kunstmatige artesische bron (boring)
5. Piëzometrisch niveau
6. Peilbuis, freatische put (freatisch grondwater)
7. Natuurlijke artesische bron
.JPG)
De naam komt van de provincie Artesië (Artois) in Frankrijk waar dit soort bronnen veel voorkomt.
De bodem kan opgebouwd zijn uit verschillende aquifers (watervoerende lagen, pakketten) die gescheiden zijn door niet-doorlatende lagen. Doordat een dieper gelegen watervoerend pakket gevoed kan worden door regenwater uit een ander, hoger gelegen gebied, kan de hydrostatische druk in het diepere pakket (veel) hoger zijn dan in het bovenliggende pakket. Zo een diepe watervoerende laag met hoge hydrostatische druk wordt ook wel artesisch bekken genoemd. Overal waar een artesisch bekken een opening heeft naar het aardoppervlak, is een artesische bron te vinden. In Nederland wordt dan gesproken van kwelwater.
Een artesische put is een door de mens gecreëerde artesische bron. Als de diepere laag wordt aangeboord zal er "spontaan" water uit het boorgat stromen.
Voorbeelden
- Deze situatie doet zich in Nederland voor in gesloten watervoerende lagen in de Gelderse Vallei die gevoed worden door water vanaf de hoger gelegen Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe.
- Het Groot Artesisch Bekken in Australië
- De Buurt van het Koeloendameer in het West-Siberisch Laagland
- Het Chalcomeer in het Dal van Mexico wordt gevoed door artesische bronnen
- Een voorbeeld van kunstmatige artesische fonteinen zijn de Bedriegertjes in Rosendaal.
Zie ook
 |
Zie de categorie Artesian aquifer van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |