Ariel Sharon

Sharon (rechts), met de Amerikaanse minister van Defensie Caspar Weinberger

Onder zijn ministerschap viel Israël in 1982 het zuiden van Libanon binnen om daar bases van Palestijnse milities aan te vallen. Sharon gaf de falangisten de vrije hand in de Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila. Die werden omsingeld door het Israëlische leger, zodat de vluchtelingen niet weg konden. De Falangisten, sinds 1978 getraind door Israël,[6] vermoordden naar schatting van het Rode Kruis zo'n 2750 personen (andere schattingen zijn 460 tot 3500 doden), onder wie veel vrouwen en kinderen.

Een Israëlische onderzoekscommissie – de commissie-Kahane – oordeelde dat Sharon indirect schuldig was, voornamelijk wegens nalatigheid. Hij moest dan ook aftreden als minister van Defensie, en bleef slechts aan als minister zonder portefeuille in het Kabinet-Begin.[7] Het voorval leverde blijvende schade op voor de reputatie van Sharon. In 2002 klaagde een rechter in België hem aan voor oorlogsmisdaden. België had een Genocidewet, waardoor elke oorlogsmisdaad, waar ook ter wereld gepleegd, in dat land voor de rechter kon worden gebracht. Na het wijzigen van de wet, voornamelijk onder Amerikaanse en Israëlische druk, waardoor er voor een aangifte een band met België aangetoond dient te worden, werd de zaak tegen Sharon in juni 2002 niet-ontvankelijk verklaard.

Van 1983 tot 1984 was Sharon minister zonder portefeuille. Van 1984 tot 1990 minister van handel en industrie, van 1990 tot 1992 van huisvesting. Onder zijn leiding werden vele huizen gebouwd voor Israëlische kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook. Tijdens de regering van Yitzhak Rabin was Sharon geen minister, maar hij keerde in 1996 terug onder Benjamin Netanyahu als minister van Infrastructuur (tot 1998). Van 1999 tot 2000 was hij minister van Buitenlandse Zaken. Hierna werd hij leider van de Likoedpartij.

Op verkiezingscampagne op 28 september 2000 bezocht Sharon de Westmuur en de Tempelberg (de heiligste plaats in het jodendom), waaronder de Al-Aqsamoskee en de Rotskoepel. Hij werd hierbij omringd door zo'n duizend veiligheidsagenten. Palestijnen op de Tempelberg begonnen hierop met demonstraties waarbij met stenen gegooid werd. Vier van hen werden de dag daarop neergeschoten.[8] De tweede Intifada was hiermee een feit. Deze zou vijf jaar duren.

Sharon (rechts) met de Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld

In 2001 werd Sharon in de laatste directe premiersverkiezingen van de staat Israël verkozen tot minister-president. Hij ging een brede, rechtse coalitie aan met de Arbeidspartij-Meemad en twee ultraorthodoxe partijen. Daartussenin, meer bepaald in 2002, was hij ook even minister van Binnenlandse Zaken.

Zijn tweede regering vormde hij na een verkiezingsoverwinning via het lijstsysteem, waar men in Israël inmiddels op was teruggevallen. De regering-Sharon II bestond aanvankelijk uit de Likoed (40 zetels), de seculiere Shinuipartij (15 zetels), de Nationale Unie (7 zetels) en de NRP (6 zetels).

Gedurende 2004 werden achtereenvolgens de Nationale Unie en Shinui uit de regering gezet. De eerste was tegen het plan-Sharon voor terugtrekking uit de Gazastrook, de tweede stemde tegen de begroting voor 2005. Ook parlementsleden van zijn eigen partij en de NRP lagen dwars bij het plan tot terugtrekking uit de Gazastrook. Een NRP-minister stapte op en een Likoedminister werd ontslagen. In december werden ook de ministers van Shinui uit de coalitie gezet, nadat deze fractie tegen de begroting van de regering-Sharon gestemd had. Begin 2005 slaagde Sharon erin zijn minderheidsregering een nieuwe meerderheid te geven. De Israëlische Partij van de Arbeid-Meemad (19 zetels), trad opnieuw toe tot de regering. De alliantie Verenigd Thora Jodendom (5 zetels) viel uit elkaar over de toetreding tot de coalitie toen de ene fractie, Agoedat Jisraël, tot de regering toetrad (onderminister met eigen portefeuille) en de andere, Degel Hathora, slechts op proef in de coalitie zitting nam.

Op 28 maart 2004 diende de Israëlische staatsadvocate Edna Arbel een ontwerpaanklacht in tegen premier Ariel Sharon bij procureur-generaal Menachem Mazuz ('Mani') met het advies Sharon aan te klagen wegens corruptie. Sharon werd verdacht van het aannemen van steekpenningen van een bevriend zakenman, en dit in ruil voor hulp bij een internationaal project van diezelfde zakenman, waarbij ook Sharons zoon betrokken zou zijn. De meeste overtredingen zou Sharon gedaan hebben in zijn voormalige functie als minister van Buitenlandse Zaken in de regering-Netanyahu. Op 15 juni 2004 verklaarde het Israëlische hooggerechtshof de zaak echter niet ontvankelijk wegens gebrek aan bewijs.

Op 28 augustus 2005 werd Sharons zoon Omri officieel in beschuldiging gesteld voor corruptie. Hij werd verdacht van het opzetten van fictieve bedrijven om illegale bijdrages aan de verkiezingscampagne in 1999 van zijn vader te verbergen. Tijdens die verkiezingen won Ariel Sharon het voorzitterschap van de Likoedpartij en werd hij haar kandidaat om eerste minister te worden. Omri Sharon werd veroordeeld tot negen maanden gevangenisstraf.[9]

Cartoon van Carlos Latuff over het plan voor vrede van Sharon

Op 4 februari 2004 publiceerde Sharon een plan dat grotendeels de terugtrekking van Israël uit de Gazastrook beoogde, omdat hij stelde dat aan een onafhankelijke Palestijnse staat niet viel te ontkomen. De ongeveer 7500 kolonisten die er woonden moesten verplicht vertrekken. Het plan voorzag ook in de opgave van vier nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever, maar tevens de annexatie van zes nederzettingen. Toenmalig Amerikaans president George W. Bush steunde het plan.

In Israël werd het plan echter met gemengde gevoelens ontvangen: volgens peilingen was een ruime meerderheid van de bevolking vóór ontruiming, maar de machtige kolonistenbeweging was furieus tegen het plan.

Een raadgevend referendum van de leden van Sharons Likoedpartij op 2 mei 2004 wees het plan af. Op de dag van het referendum werden in de Gazastrook een zwangere Israëlische en haar vier dochtertjes van respectievelijk 11, 9, 7 en 2 jaar bij een aanslag vermoord. Peilingen die vooraf werden gehouden wezen op een waarschijnlijke, doch aanzienlijk kleinere, nederlaag voor Sharon. Na het afkeuren door zijn partijleden en enig beraad, besloot Sharon hoe dan ook zijn plannen door te zetten. Dit besluit leidde tot een regelmatige ondermijning van de regering in de Knesset. Sharon werd door deze actie door veel kolonisten en ultraorthodoxe joden als een 'verrader' gezien. Permanente bewaking was noodzakelijk, niet alleen tegen aanslagen door Palestijnen, maar evengoed om Sharon te beschermen tegen een mogelijke aanslag van een rechtse Israëliër.

Op 26 oktober 2004 werd in de Knesset over het plan gestemd. Het "plan-Sharon" voor de volledige ontruiming van de Gazastrook van Israëlische nederzettingen en van het noordelijkste gedeelte van Samaria werd aangenomen met 67 stemmen voor, 45 stemmen tegen en 7 onthoudingen. Direct na de stemming werden een minister en een onderminister van zijn partij ontslagen, omdat zij tegen die terugtrekking hadden gestemd.

In de zomer van 2005 werd Sharon vervloekt tot de dood door enkele ultrarechtse rabbijnen. Een zogenaamd pulsa denura (Aramees voor vuurslag) werd over hem uitgesproken.[10]

Eind 2005 stapte Sharon uit de Likoedpartij en richtte een nieuwe partij op, Kadima (Hebreeuws voor "voorwaarts") geheten. Deze kreeg de steun van Shimon Peres, die de verkiezing om het leiderschap van de Arbeiderspartij verloren had. In januari 2006 kreeg Kadima in de peilingen steun van ongeveer 40% van de kiezers. De verkiezingen voor de Knesset waren op 28 maart 2006. Daar behaalde de partij 29 zetels: slechter dan verwacht. Maar Kadima werd alsnog de grootste partij in Israël. Sharon was echter geen kandidaat voor de Knesset bij deze verkiezingen, omdat hij zijn kandidatuur niet kon stellen omwille van zijn comateuze toestand.