Arameeërs
De Arameeërs, zichzelf ook wel identificerend als Suryoye of Syrisch-Orthodoxen/Syriërs (niet te verwarren met Syrische Arabieren), vormen een Semitisch volk uit het Midden-Oosten.[2] De Arameeërs identificeren zich met de gelijknamige bevolkingsgroep die in de Oudheid in het oude Mesopotamië leefde. Arameeërs hebben een eigen taal, het Aramees. Ooit was het een wereldtaal en de lingua franca van het gehele Midden-Oosten. De Arameeërs bekeerden zich al heel vroeg tot het christendom. De komst van de islam betekende dat de Aramese cultuur werd teruggedrongen, hoewel het Grieks de Aramese taal al eerder in veel streken had verdrongen. Tegenwoordig leven de Arameeërs in een diaspora vooral in West-Europa, Amerika en Oceanië. Dit komt door de genocide die plaatsvond in het Ottomaanse rijk en door de vervolging van Aramese christenen. [3].
 |
Arameeërs (Suryoye Oromoye / Aramaye) ܣܽܘܪܝܳܝܶܐ ܐܳܪܳܡܳܝܶܐ | ||||
 | ||||
De Aramese vlag | ||||
| Totale bevolking | 5 - 7 miljoen[1] | |||
| Verspreiding | Azië:
| |||
| Taal | Aramees | |||
| Geloof | Syrisch-orthodox, Syrisch-katholiek, Maronitisch en Syrisch-Protestants | |||
| ||||
.svg.png){kind=small}
.svg.png){kind=small}
Geschiedenis
Vanaf het derde millennium v.Chr. (ca. 2400-2000 v.Chr.) infiltreerden semi-nomadische stammen, de Amorieten, in Mesopotamië. Ze vestigden zich in het gebied waar de Hurrieten woonden, vermengden zich met hen en vormden zo de Arameeërs. Aantekeningen in spijkerschrift maakten al in 1200 v.Chr. melding van de Arameeërs. De Chaldeeën, die zich in 1200 v.Chr. in de oude Soemerische steden vestigden, zijn oorspronkelijk ook van Aramese afkomst.
Het land der Arameeërs heette Aram-Naharaim en betekent het tweestromenland, ook wel bekend als Mesopotamië. Dit is het tegenwoordige Zuidoost-Turkije, Syrië, Irak, en Libanon.[4]
De bekendste steden van de Arameeërs waren onder andere Damascus, Urfa, Antiochië, Diyarbakir, Mardin, Midyat, Nusaybin, Cizre, Siirt, Bitlis, Elazig, Malatya, Kamishli, Al-Hasakah, Derik en İdil. Deze steden liggen tegenwoordig in Turkije en Syrië. Het centrum van de Arameeërs was Syrië (Aram) met als hoofdstad Damascus. De namen Aram en Arameeërs zijn inheemse benamingen voor Syrië en Syriërs.
Verspreiding van de Arameeërs
De Arameeërs worden beschouwd als een van de inheemse volkeren van het Midden-Oosten. Hun vaderland is Mesopotamië het huidige, Zuidoost-Turkije, Syrië, Noord-Irak, Jordanië en Libanon (Aramees: Aram Naharaim ܢܰܗܪܺܝܢ ܐܰܪܰܡ).
Turkije
Het aantal Arameeërs in Turkije wordt geschat op ± 40.000. Ze bevinden zich vooral in Zuidoost-Turkije, maar ook in grote steden als Istanboel en Ankara. Zuidoost-Turkije, door de Arameeërs ook wel Tur Abdin genoemd, kent een oude cultuurgeschiedenis die dateert van eeuwen voor Christus. De Arameeërs maken een belangrijk deel uit van de geschiedenis van deze regio. In de Byzantijnse periode en de eerste eeuwen van de islam was Tur Abdin geheel en al bewoond door christelijke Arameeërs. Het christendom is wijdverspreid binnen de grenzen van het gebied: in het westen Mardin, in het noorden het oude Hasankeyf, in het oosten Cizre en Nusaybin in het zuiden. De bevolking in deze regio woont vooral op het platteland en houdt zich bezig met landbouw en veeteelt.
De Britse reizigster Gertrude Bell bezocht de regio in 1909. "The Thousand and One Churches" is de titel van haar reisverslag, door de velen honderden jaren oude kerken en kloosters die er in de regio Tur Abdin zijn. De Aramese populatie in Turkije nam fors af na de Aramese genocide, overlevenden vluchtten naar buurlanden. Ongeveer 70% van de Arameeërs die in het huidige Turkije leefden werden systematisch uitgemoord. Na de oprichting van de Koerdische PKK in 1974, werd de Aramese bevolking de dupe van het conflict tussen de Turkse overheid en de Koerdische bevolking in de regio. Als gevolg zochten de Arameeërs toenadering in het westen als politieke vluchtelingen. [5][6][7]
Aan het begin van de 21e eeuw hebben Arameeërs in Turkije te maken met de confiscatie van landgoederen en bezittingen. Zo werden alleen al in 2017 meer dan 100 kerken, kloosters, begraafplaatsen, landerijen en overige onroerende bezittingen geconfisqueerd door de Turkse staat.[8]
Syrië
Tijdens de Aramese Genocide ontstond er een toestroom van Aramese vluchtelingen naar het destijds Frans Mandaat Syrië. Daarop werd de stad Qamishli gesticht, inmiddels uitgegroeid tot één van Syrië' grootste steden. De zetel van de Syrisch-Orthodoxe patriarch werd verplaatst van Mardin naar Damascus wat ooit de hoofdstad van het Aramese Rijk was. Na plaatselijke incidenten verzochten religieuze en politieke leiders in 1936 de Franse autoriteiten om de provincie met zijn gemengde bevolking een autonome status te geven. Het plan werd niet gerealiseerd door de Ba'athistische ideologie die er in Damascus heerste. Zij waren voorstanders van één verenigd Syrië, waarin iedere inwoner bestempeld werd als Arabier ongeacht geloof.
Voor de uitbraak van de Syrische Burgeroorlog leefden 1,5 miljoen Arameeërs in Syrië. Voornamelijk in de Al-Hasakeh-regio. De Syrische burgeroorlog, sinds 2013, heeft tot gevolg dat Aramese christenen het doelwit zijn van salafistische en wahabistische terreur. Als gevolg daarop is Sootoro opgericht. Een Aramese militie die als doel heeft de Aramese bevolking in Syrië te beschermen.[9]
Irak
Voor de Irakoorlog bestond de populatie uit 2 miljoen Arameeërs, vooral in het noorden in steden met relatief veel Armeniërs, Koerden, Alevieten en Jezidi's. Toen eind 2013 IS in Mosoel aan de macht kwam zijn circa 160.000 Arameeërs de stad ontvlucht.[10][11].
Er werd enige tijd gelobbyd over een autonome regio in Irak voor de christelijke Arameeërs zonder succes.[11]
Diaspora
Sinds de Aramese Genocide zijn veel Arameeërs gevlucht uit hun thuisland naar een meer veilig en comfortabel leven in het westen. Het Turkse en Arabische nationalisme speelt een grote rol in het drastisch afnemen van Arameeërs uit hun bakermat. In Turkije werden Arameeërs verplicht een Turkse achternaam te dragen; de Aramese namen van steden en dorpen werden veranderd naar Turkse namen.
Grote Aramese diaspora-gemeenschappen zijn te vinden in Duitsland, Zweden, de Verenigde Staten en Australië. De grootste Aramese gemeenschappen in Europa zijn te vinden in Södertälje, Gütersloh, Gießen, en Enschede.
Aramese taal
De taal die de Arameeërs spreken is de Aramese taal (het Neo-Aramees). Aramees was zeer waarschijnlijk ook de taal van Jezus Christus en de apostelen. Het Aramees behoort tot de Semitische talen en was sinds 700 v.Chr. tot de 3e eeuw n.Chr. een verkeerstaal in het Nabije Oosten, zozeer dat andere Semitische talen er door verdrongen werden. Het Aramees verspreidde zich over Assyrië, Babylonië en het Perzische Rijk als diplomaten- en handelstaal. In de Perzische tijd (600-332 v.Chr.) brak het Aramees als taal door en nam dezelfde positie in als thans het Engels en het Spaans, het was de 'lingua franca', de handelstaal in de Oude Wereld. Reeds in de Assyrische tijd was het Aramees een internationaal gebruikte verkeerstaal geworden en als zodanig door de Perzen overgenomen. Vijf eeuwen voor onze jaartelling werd het Aramees ook wel Rijks-Aramees genoemd. Ook in het Babylonische rijk werd dit Rijks-Aramees gebruikt, maar zijn hoogtepunt bereikte het tijdens zesde eeuw v.Chr. tot 330 n.Chr. Lang nadien deed het nog zijn invloed gelden.
Om enkele voorbeelden te noemen: In Afghanistan is een tweetalige tekst gevonden Grieks/Aramees, die de bekering van de Indische koning Aśoka tot het boeddhisme (± 250 v.Chr.) beschrijft. Ook deze tekst is een bewijs van de invloed van het Aramees, een invloed die zelfs buiten de grenzen van het voormalige Perzische rijk reikte. Palmyra (in het Aramees Tadmoer), ten oosten van Damascus in de Syrische Woestijn gelegen, was in de eerste twee eeuwen na Christus de hoofdstad van een bloeiende Aramese handelsstaat, die het Aramees als verkeerstaal hanteerde. De inscripties lopen door tot 272 n.Chr.
Zoals elke taal kent ook het Aramees vele dialecten. Dialecten van de taal die ooit ontwikkeld werden door de oude, voorchristelijke Arameeërs, bestaan vandaag de dag nog steeds en worden in het Nabije Oosten hoofdzakelijk gesproken door groepen christenen, joden en in mindere mate door moslims. Deze Aramese dialecten worden in de wetenschap vaak aangeduid met de vaktermen Neo-Aramese dialecten ofwel Modern Aramese dialecten, die op hun beurt binnen de oostelijke tak van de Aramese taal vallen, waar ook het zogenoemde Turoyo onder verstaan moet worden Deze laatste is eveneens in verschillende dialecten onder te verdelen (bijvoorbeeld het Midyat en Miden dialect), alhoewel het slechts nuanceverschillen zijn. De eeuwenoude liturgische taal van de meeste Aramese (Syrische) kerken wordt ook wel het ‘(klassiek) Syrisch’ genoemd, wat zich als een Aramees dialect in de regio van Edessa (thans Sanliurfa, Turkije) heeft ontwikkeld.
Sinds de vlucht van de Arameeërs vanaf de 20e eeuw uit hun eeuwenoude woongebieden in het bekende ‘Mesopotamië’ naar de westerse werelddelen, worden de Aramese dialecten ook elders in de wereld gesproken. Namelijk op die plaatsen waar de Arameeërs hun toevlucht gezocht hebben.
Aramese Genocide
De Arameeërs beschouwen zich als een volk dat met zijn kennis, taal en handel veel bijgedragen heeft aan de wereldbeschaving, maar dat gedurende de geschiedenis zwaar onderdrukt en vervolgd is geweest en tot op de dag van vandaag nog steeds onderdrukt wordt. Zo werden honderdduizenden Arameeërs die in het noorden van Mesopotamië (het huidige zuidoosten van Turkije en noordwesten van Iran) leefden, in de periode 1915-1920 met geweld gedeporteerd, uitgehongerd en systematisch vermoord door Ottomaanse soldaten en Koerden. Hierbij kwamen 750.000 Arameeërs om het leven. Deze gebeurtenis is bekend geworden onder de naam Armeense Genocide, Arameeërs spreken hier ook van het jaar van het zwaard.[12].
Organisaties
In de jaren zeventig kwamen er veel Aramese vluchtelingen naar Nederland. Zij hadden hulp nodig bij de asielprocedures, en wilden ondersteuning bij de integratie (met behoud van de eigen identiteit, taal en cultuur) in de Nederlandse samenleving.[13]
Daartoe werden Aramese verenigingen opgericht; de eerste te Enschede in 1981. Vervolgens werden er ook Aramese verenigingen opgericht in Rijssen, Oldenzaal en Hengelo. Deze vier verenigingen worden op landelijk niveau vertegenwoordigd door de Suryoye Aramese Federatie Nederland. Deze organisatie is aangesloten bij de internationale koepel World Council of Arameans (Syriacs).
Religie van de Arameeërs
De Arameeërs zijn overwegend een christelijke bevolkingsgroep en behoren tot de volgende christelijke kerken:
- de Syrisch-Orthodoxe Kerk van Antiochië
- de Melkitische Grieks-Katholieke Kerk (met Kerk van Rome verbonden)
- de Syrisch-Maronitische Kerk (met Kerk van Rome verbonden)
- de Syrisch-Katholieke Kerk (met Kerk van Rome verbonden)
- de Chaldeeuws-Katholieke Kerk (met Kerk van Rome verbonden)
- de Syrisch-Evangelische Gemeente (protestant)
Veel van de mensen van Aramese afkomst in Europa en Nederland zijn leden van de Syrisch-orthodoxe Kerk van Antiochië (SOK).
Literatuur
- Hans Hollerweger - Tur Abdin Living Cultural Heritage - Linz, Freunde des Tur Abdin, 1999, 367 p., drietalig (Engels-Duits-Turks) tekst-en fotoboek.
- August Thiry - De Stem van Tur Abdin - novelle in reisboek Grieks vuur - Leuven, Davidsfonds, 2001.
- Turkse en Aramese ouderen; Saxion Hogeschool Enschede, juni 2004.
- Aramese Beweging voor Mensenrechten (ABM), informatiebrochure.
Zie ook
Noten
- The Arameans and their diaspora pg. 146/147/148/149/151/152/153
- http://www.aramnahrin.org/Dutch/Assyrie_Syrie_Leugen_Identiteit_9_6_2008.htm
- https://www.bol.com/nl/p/de-genocide-op-arameeers/9200000095452249/
- Turkey Holiday Rental
- Turkije: Eerste christelijke vrouwelijke burgemeester 30 april 2014
- De Islam: kritische essays over een politieke religie p.549
- https://www.bol.com/nl/p/de-genocide-op-arameeers/9200000095452249/
- https://web.archive.org/web/20160814232850/http://www.aramaic-dem.org/English/Aram_Naharaim/070626.htm
- http://www.trouw.nl/tr/nl/5091/Religie/article/detail/4308653/2016/05/27/Europa-laat-christenen-in-Midden-Oosten-in-de-steek.dhtml#
- bijbelseplaatsen.nl
- Aangrijpende beelden op expositie in Enschede over Armeense genocide tubantia.nl
- Religieuze en etnische identiteit van Syrisch-Orthodoxen uit Turkije en Syrië in Nederland openaccess.leidenuniv.nl
| Syrisch christendom | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|