Anne-Wil Duthler

Van 1979 tot 1985 volgde ze het atheneum aan de Christelijke scholengemeenschap Ulenhof College in haar geboorteplaats Doetinchem. Van 1985 tot 1989 studeerde ze bestuurskunde aan de Universiteit Twente en van 1989 tot 1992 rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden. Op 22 september 1998 promoveerde ze in de rechtsgeleerdheid aan de (Rijks)universiteit Leiden.

Vanaf 1 december 1998 tot en met 31 januari 2014 was Duthler adviseur ICT en recht, bestuurder en eigenaar van Duthler Associates in Den Haag. Dit adviesbureau op het gebied van bestuur, recht en ICT had ze zelf opgericht. Sinds 2004 is ze lid van de VVD-partijraad. Op 12 juni 2007 werd ze namens de VVD lid van de Eerste Kamer. Van 29 juni 2007 tot juni 2015 was Duthler VVD-fractiesecretaris in de Eerste Kamer. In de senaat voerde ze voor de VVD het woord op de terreinen Justitie, Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Jeugd&Gezin en ICT. Daarnaast was zij voorzitter van de commissie die het VVD Verkiezingsprogramma voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2010 in de gemeente Den Haag opstelde. In de senaat is ze sinds 9 juli 2013 voorzitter van de vaste commissie J&V (tot 7 november 2017 was de naam commissie Veiligheid en Justitie).[1]

Van 1 juli 2006 tot 18 april 2012 was Duthler lid van de raad van toezicht van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). In oktober 2011 legde ze haar functie tijdelijk neer in afwachting van de resultaten van een extern onderzoek naar misstanden bij dit zelfstandig bestuursorgaan.[1] Duthler was van 14 juni 2005 tot 12 december 2013 bestuurslid van het Meldpunt Discriminatie Amsterdam en is onderzoeker/universitair docent aan het Centrum voor eLaw van de Universiteit Leiden.[2] Vanaf 2014 is ze ook advocaat en partner van het advocatenkantoor First Lawyers in haar woonplaats Den Haag.

In 2004 zou haar advieskantoor Duthler Associates volgens een artikel in HP/De Tijd (oktober 2009), een grote automatiseringsopdracht van de Belastingdienst hebben gekregen zonder de verplichte Europese aanbesteding.[3][4] Het ging om een onderhandse opdracht van 8,9 miljoen euro.[4] Naar aanleiding van de publicatie werden Kamervragen gesteld door Jolande Sap. De zaak liep echter met een sisser af, omdat het een fout was van de Belastingdienst, niet van haar bedrijf.[5]

In juli 2014 stemde Duthler voor een wetsvoorstel waarin adviezen van haar eigen bedrijf waren opgenomen. Dat bleek uit onderzoek van onderzoeksjournalistiek platform Follow the Money, die daarover in september 2018 voor het eerst publiceerde.[6] De stem van Duthler was cruciaal: zonder haar stem was er in de Eerste Kamer geen meerderheid voor de omstreden Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (Wmo 2015), die zorgtaken van het Rijk overhevelde naar gemeenten.

Het zakenblad Quote publiceerde op 15 maart 2019 een artikel over Duthler, waarin stond dat een geldeiser, een leverancier van software, voor ruim negen ton beslag had gelegd op bankrekeningen van het bedrijf van Duthler. Volgens het artikel zou Duthler vanuit een chic pand in Den Haag een ingewikkelde kluwen van een tiental BV’s runnen. Tussen deze BV’s zou met geld geschoven worden en Duthler zou onvoldoende onderscheid maken tussen haar verschillende functies. Zij zou schimmig zakendoen en steeds andere petten opzetten, aldus Quote.[7] De VVD besloot naar aanleiding van de publicaties een integriteitsonderzoek naar Duthler in te stellen.[8]

Duthler vorderde van Quote per kort geding een rectificatie, omdat het artikel volgens haar misleidend was en schade toebracht aan haar eer en goede naam. De voorzieningenrechter was echter van oordeel dat Quote voldoende onderzoek had verricht en Duthler voldoende gelegenheid had geboden om haar kant van het verhaal te vertellen. Hetgeen Quote over Duthler schreef, vond volgens de rechtbank voldoende steun in de feiten.[7] Een dag na de uitspraak, op 26 april 2019, werd Duthler door de VVD-fractieleider in de Eerste Kamer Annemarie Jorritsma, na overleg met partijvoorzitter Christianne van der Wal, per direct uit de fractie gezet.[9][10] De coalitie verloor daarmee haar meerderheid.[11] Duthler stond al niet op de VVD-kandidatenlijst voor de Eerste Kamerverkiezingen later dat jaar. Duthler zegde kort na haar verwijdering uit de VVD-fractie haar VVD-lidmaatschap op en besloot in de Eerste Kamer als onafhankelijk lid aan te blijven tot het einde van haar zittingsperiode.[12]

In mei 2019 dreigde ze in de Eerste Kamer tegen het door de VVD-fractie gesteunde wetsvoorstel Verhoging rentemaatstaf studielening te stemmen. Zonder haar voorstem zou het voorstel sowieso geen meerderheid halen. Haar waarschijnlijke tegenstem en geuite bezwaren van D66 leidden ertoe dat het wetsvoorstel werd introkken. In de Eerste Kamer was ze voorzitter van de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid (J&V).

Duthler was de eerste vrouw die tijdens haar lidmaatschap van de Eerste Kamer moeder werd (in maart 2008).