André Hercule de Fleury

Fleury werd geboren in het plaatsje Lodève in de Hérault. Hij ging in Parijs filosofie en theologie studeren bij de jezuïeten. Hij werd priester en door de invloed van kardinaal Bonzi werd hij een aalmoezenier van Maria Theresia, de vrouw van Lodewijk XIV en, na haar dood, aalmoezenier van de koning. In 1698 werd Fleury benoemd tot bisschop van Fréjus. Conform de decreten van het Concilie van Trente, reisde hij af naar zijn diocees, dat hij in 1715 inruilde om commendatair abt (niet-residerend) van de abdij van Tournus te worden. Na zeventien jaar in de provincie ambieerde hij een functie aan het hof.

Op instigatie van de hertog van Maine benoemde Lodewijk XIV bij testament Fleury tot leraar van zijn 5-jarige opvolger Lodewijk XV van Frankrijk. De hertog van Maine was de gedoodverfde regent, en wilde zich omringen met onschadelijke of gehoorzame volgelingen, waartoe hij de brave Fleury rekende. Filips van Orléans wist het regentschap van Maine te dwarsbomen, maar behield Fleury als leraar. Hierdoor verkreeg Fleury een hechte band met de minderjarige koning van Frankrijk, die hem als een vader ging beschouwen[1]. Na de dood van de regent (1723) werd Lodewijk XV koning van Frankrijk en hij benoemde de prins van Condé tot zijn eerste minister. Condé werd snel impopulair, en beging de onvoorzichtigheid Fleury aan te klagen bij de koning, met de steun van de koningin. De intriganten kregen geen gelijk: de jonge koning dwong Condé tot ontslag, liet hem een vernederende brief aan Fleury schrijven, en installeerde Fleury in de functies (zonder de titel) van eerste minister. Deze positie zou hij tot zijn dood vervullen. Na het Franse verlies in Bohemen tijdens de Oostenrijkse Successieoorlog stuurde hij een zeer vertrouwelijke brief naar de Habsburgse aanvoerder, Dominik vor Königsegg-Rothenfels. Echter, de aanvoerder publiceerde direct de brief. Fleury ontkende dat de brief van hem kwam en stierf in datzelfde jaar (1743) in Issy-les-Moulineaux.

André-Hercule de Fleury was ook lid van de Académie française, in opvolging van François de Callières. Hij werd opgevolgd door Paul d'Albert, kardinaal de Luynes.

• Arthur MCCANDLESS WILSON, French Foreign Policy during the Administration of Cardinal Fleury, 1726-1743: A Study in Diplomacy and Commercial Development.
• Charles FREY DE NEUVILLE, Oraison funèbre de S. E. Monseigneur le Cardinal de Fleury, Ministre d'État, &c. Prononcée au service fait par ordre du Roi, dans l'Église de Paris, le 25 mai 1743. Par le R. P. de Neuville, de la Compagnie de Jésus. Paris, Coignard - Guérin, 1743. 100 p.
• Jean-Jacques Dortous de Mairan, « Éloge », dans Éloges des académiciens de l'Académie royale des sciences, morts dans les années 1741, 1742 et 1743, Paris, Durand, 1747, Éloge de M. le cardinal de Fleury, dans Histoire de l'Académie royale des sciences - Année 1743, p. 175-184.
• Peter R. CAMPBELL, Power and politics in Old Regime France, 1720-1745, Londen, Routledge, 1996.
• Arnaud DEMAUREPAS & Antoine BOULANT, Les ministres et les ministères du siècle des Lumières (1715-1789). Étude et dictionnaire, Parijs, Christian-JAS, 1996.
• Michel ANTOINE, Louis XV, Fayard, 1989.
• Guy CHAUSSINAND-NOGARET, Le Cardinal de Fleury: Le Richelieu de Louis XV, Biographie-Payot, 2002.
• J. MERCADIER, Le Cardinal de Fleury, Beffroi, 2002.
• François SEICHEPINE, Le cardinal de Fleury, Saint-Philibert de Tournus et les livres, in: Bulletin de la Société des amis des arts et des sciences de Tournus, tome CXIV, Tournus, 2015.
• Amin MAALOUF, Un fauteuil sur la Seine, Parijs, Grasset, 2016.