Alida Pott

Alida Pott werd in 1888 in Groningen geboren. Ze studeerde aan de Academie Minerva te Groningen en daarna aan de Haagse Tekenacademie. In 1912 studeerde ze af als tekenlerares en keerde naar Groningen terug. In 1914 ging ze werken als tekenlerares aan de Kweekschool voor onderwijzeressen. Ze bleef tot 1930 aan deze school verbonden. In 1922 trouwde ze met George Martens. Ze overleed in 1931 aan een longziekte.

Alida Pott behoorde tot de eerste Ploegleden. Voor de prijsvraag ‘een eenvoudig tekenend symbool’ te ontwerpen voor de nieuwe vereniging, kwam ze met het winnende ontwerp. Vanaf 1919 vormt een gestileerde P het beeldmerk van ‘De Ploeg’. Ze vervulde verschillende bestuursfuncties en ze was van 1919 tot 1921 secretaris. Tot 1922 behoorde ze met haar werk tot de vaste vertegenwoordigers op de Ploegtentoonstellingen in de zalen van Pictura of bij Kunsthandel Ongering. De expositie van het najaar van 1925 was de laatste waaraan ze deelnam.

Alida Pott werkte in verschillende stijlen ‘variërend van nauwkeurig uitgewerkt en traditioneel realisme tot een vlak-decoratieve stijl, waarin de doorwerking van verschillende stromingen van de avant-garde zichtbaar was. Pott leefde in verschillende werelden. Ze was zo Gronings als Blauwborgje[1], maar ze verwerkte ook Japanse kunst en liet de moderne tendensen in haar werk toe, nog voor de andere Ploegers het expressionisme of het constructivisme hadden ontdekt’ (Timmer, 2004, 52). Ze beheerste vrijwel alle technieken, maar haar aquarellen laten het meest het uitgesproken ‘Pott-handschrift’ zien.

Een bijzonder onderdeel van haar werk wordt gevormd door collages. Timmer (2004, 60-62) beschouwt deze als ‘een stellingname ten opzichte van de expressionistische wind die door ‘De Ploeg' waaide'. Vermoedelijk was ze geïnspireerd door de dadaïstische collages van Kurt Schwitters.

Zoals veel Ploegschilders was Pott ook actief op het gebied van vormgeving en kunstnijverheid. Ze beschilderde houten spelden met constructivistische motieven en tekende dessins voor wand- en tafelkleden.

Binnen ‘De Ploeg’ nam Alida Pott een bijzondere plaats in. Haar werk kan niet zonder meer worden ondergebracht bij het typische Ploeg-expressionisme of constructivisme. Wel was er sprake van een uitwisseling van ideeën met haar man George Martens, hoewel niet gesproken kan worden van een sterke artistieke verwantschap. Daarvoor liepen hun karakters te veel uiteen. Met Jan Gerrit Jordens (Alida Pott was bevriend met zijn vrouw Jet Jordens-Luchsinger) deelde ze de fascinatie voor bomen. Beide waren geïnteresseerd in de lineaire structuur van stam en takken (Timmer, 2004, 64).

De tjalk Alida op de binnenplaats van het Noordelijk Scheepvaartmuseum, genoemd naar Alida Pott.

Na haar dood werd het werk van Alida Pott bewaard door Georg Martens. Slechts zelden was het in de decennia daarna in het openbaar te zien. Eerst in 1981 was er een grote overzichtstentoonstelling in de Fraeylemaborg te Slochteren.

Op de binnenplaats van het Noordelijk Scheepvaartmuseum ligt de tjalk Alida van George Martens, die vernoemd is naar zijn eerste vrouw Alida Pott.

In de collectie van het Groninger Museum bevinden zich van haar Meisje met rood lang haar en groene strik, Boomgaard Blauwborgje en het samen met haar man gemaakt ontwerp voor een Jurievrij tentoonstelling van de Ploeg.[2]

• Doeke Sijens, Aangeraakt door een nieuw licht. Alida Pott en De Ploeg. Groningen, 2018.