Afwateringskanaal Meijel-Neer aan de Maas

Sluis bij Helden

Voorloper van het kanaal was een droge gracht (van "de Mussenberg" tot "de Groene Heuvel", over een afstand van bijna 10 km) die de grens markeerde tussen Neer en Roggel enerzijds (Land van Horn) en Kessel en Helden anderzijds (Opper-Gelre). Ze werd gegraven in 1657 om een einde te maken aan grensgeschillen. Omwille van haar kaarsrechte en dus kunstmatige verloop sprak men plaatselijk van "de Gekke Graaf".

In de 19e eeuw wilde men de Peel ontwateren en in cultuur brengen. Het water kon vanuit de Noordervaart in de Zuid-Willemsvaart geloosd worden, maar de eigenaars van vloeiweiden langs de Zuid-Willemsvaart protesteerden dat het zure moeraswater de kwaliteit van het kanaalwater zou aantasten. Het water uit de Peel moest dus via een andere weg afgevoerd worden. Aanvankelijk overwoog men de afwerking van de Noordervaart, maar de Gedeputeerde Staten en de regering verkozen een korter en dus goedkoper traject richting Neer.

Zo ontstond het plan om de Gekke Graaf te vergroten (8 m breed, 1,5 m diep) en door te trekken naar de Noordervaart. Op dit punt voerden de Helenavaart en het Kanaal van Deurne het peelwater aan. De nieuwe waterweg moest tevens bevaarbaar zijn, zij het slechts voor kleine schepen. Aangezien het terrein zacht daalt, waren er twee sluizen en één overlaat nodig om voldoende diepgang te waarborgen. De schepen konden de Napoleonsweg niet kruisen om de Maas op te varen. Op deze plaats kwam er een losplaats.

De aanleg werd uitbesteed aan aannemer Jan van de Griendt. De graafwerken duurden van 1854 tot 1861, vier jaar langer dan gepland. De sluizen werden oorspronkelijk in hout gebouwd, maar in 1884-6 herbouwd in baksteen en basalt. Als afwateringskanaal bewees het kanaal zijn dienst, maar de scheepvaart bleef beperkt. In 1933 werd de scheepvaart dan ook opgeschort en werden de sluizen opgeheven. Het waterpeil zakte hierdoor fors en gaf aan het kanaal zijn huidige uitzicht.