1630-1639

• 1630 : De Zweden, onder leiding van koning Gustaaf II Adolf van Zweden, nemen het vaandel van de Denen over aan de zijde van de protestanten. In september veroveren ze het Hertogdom Pommeren.
• 1631 : Verdrag van Bärwalde. Het katholieke Frankrijk steunt financieel het protestantse Zweden.
• 1632 : Slag bij Lützen. Gustaaf II Adolf sneuvelt, hij wordt opgevolgd door zijn vijfjarige dochter Christina. De Riksråd, Zweedse rijksraad, neemt het bestuur over.
• 1633 : Slag bij Oldendorf. Generaal George van Brunswijk-Calenberg verslaat de keizerlijke troepen.
• 1634 : Slag bij Nördlingen. De Zweden worden verpletterend verslagen.
• 1634 : De Habsburgse veldheer Albrecht von Wallenstein wordt vermoord.
• 1635 : Vrede van Praag. De keurvorst van Saksen en enige andere protestantse Duitse vorsten sluiten vrede met keizer Ferdinand II. De Katholieke Liga wordt opgeheven.
• 1636 : Verdrag van Wismar. Frankrijk, dat de protestanten heimelijk steunde, verklaart nu Habsburg de oorlog en steunt Zweden onder het regentschap van Axel Oxenstierna. De in Parijs wonende Nederlandse diplomaat Hugo de Groot speelt hierbij een rol.
• 1637 : Keizer Ferdinand II sterft, hij wordt opgevolgd door zijn zoon Keizer Ferdinand III.
• 1638 : Slag bij Vlotho. Karel I Lodewijk van de Palts mislukt in het heroveren van zijn keurvorstendom.
• 1639 : Slag bij Chemnitz. De Zweedse generaals Lennart Torstenson en Johan Banér dringen door tot in Bohemen.

Het beleg van Schenckenschans door prins Frederik Hendrik, april 1636, Gerrit van Santen.

• 1632 : Veldtocht langs de Maas. De veldtocht, onder leiding van Frederik Hendrik van Oranje en Ernst Casimir van Nassau-Dietz eindigt met de verovering van Maastricht. De stad bedingt het recht katholiek te blijven. Onderhandelingen tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en de Zuidelijke Nederlanden worden opgestart. Er ontstaat grote onenigheid tussen de Hollandse steden. Uiteindelijk willen Holland en Overijssel doorgaan, maar zij worden overstemd door de andere vijf gewesten. De onderhandelingen worden afgebroken.
• 1633 : Landvoogdes Isabella sterft, zij zal worden opgevolgd door kardinaal Ferdinand van Oostenrijk, zoon van Filips III van Spanje.
• 1634 : Tweede beleg van Maastricht. De Spanjaarden proberen de stad te heroveren.
• 1635 : Verdrag van Parijs. Frederik Hendrik en Richelieu sluiten een verdrag over de toekomst van de Zuidelijke Nederlanden. Ze nemen zich voor de Zuidelijke Nederlanden de kans te geven zelf in opstand te komen tegen Spanje. In dat geval mogen zij een confederatie worden. Zo niet, dan zullen de Republiek en Frankrijk het gebied verdelen. De Waalse gwesten worden in het plan toebedeeld aan Frankrijk, evenals een deel van Vlaanderen. De rest komt bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
• 1635 : Inname van Tienen. Franse- en Staatse troepen veroveren de stad.
• 1636 : De Spanjaarden moeten nu op twee fronten vechten, in het noorden en in Picardië.
• 1637 : Beleg van Breda. Frederik Hendrik herovert de stad.
• 1638 : Slag bij Kallo. Het Staatse leger slaagt er niet in Antwerpen te veroveren.
• 1639 : Zeeslag bij Duins. Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp verslaat de Tweede Spaanse Armada.

• 1637 : Statenvertaling. De eerste officiële Nederlandstalige Bijbelvertaling, die rechtstreeks uit het oorspronkelijke Hebreeuws, Aramees en Grieks werd vertaald wordt gepubliceerd.
• 1639-1640 : Bisschoppenoorlogen. Koning Karel I van Engeland en Schotland wil het bisschoppelijk systeem invoeren in Schotland onder leiding van de omstreden aartsbisschop van Canterbury, William Laud. De Schotten vegen het plan van tafel. Karel I is het hier niet mee eens en voert in 1639 en 1640 twee veldtochten tegen de Schotten uit, die hij echter beide verliest. Zijn gebrek aan financiële middelen dwingt hem het Engelse parlement samen te roepen en het conflict dat hij hiermee krijgt, vormt uiteindelijk de voornaamste aanleiding tot de Engelse Burgeroorlog.

• Het sakokubeleid wordt tussen 1633-1639 vastgesteld door het

shogunaat onder Tokugawa Iemitsu door middel van een aantal edicten en wetten. Japan is echter onder het sakokubeleid in de praktijk niet volledig geïsoleerd. Handel en kennisuitwisseling zijn toegestaan, zij het onder het ijzeren toezicht van de bureaucratische en autoritaire dictatuur die de Tokugawa's van Japan hebben gemaakt.

• De Engelsen hebben zich al in 1632 teruggetrokken als handelspartner.
• 1635 : de bouw van zeeschepen wordt verboden. Japanners wordt het verboden zich in het buitenland te bevinden.
• 1637 : Shimabara-opstand. Katholieke boeren komen in opstand. Iemitsu ziet hierin een excuus om de christenen actief te vervolgen.
• 1639 : De Portugezen worden uit het land verbannen.

• 1630 : Nederlands-Brazilië. De West-Indische Compagnie neemt Recife in het noordoosten van Brazilië in. Vijf jaar later worden ook de meeste suikerplantages bezet.
• 1634 : De ABC-eilanden (Antillen) komen in Nederlandse handen. Fort Amsterdam (Curaçao), gebouwd onder leiding van admiraal Johan van Walbeek, wordt de belangrijkste haven in de regio.
• 1636 : Johan Maurits van Nassau-Siegen wordt gouverneur van Nederlands-Brazilië en sticht Mauritsstad op het eiland Antonio Vaz tegenover Recife, naar een ontwerp van bouwmeester Pieter Post. Mauritsstad wordt het culturele middelpunt van de Nieuwe Wereld, met de eerste botanische tuin en de eerste dierentuin van Amerika, en een museum met driehonderd opgezette apen. In de Jodenstraat verrijst de eerste Amerikaanse synagoge.
• 1636-1638 : Pequot Oorlog. De Massachusetts Bay Colony verdrijven de Pequot-indianen.
• 1636 : De kolonie Providence wordt gesticht door Roger Williams, die om geloofsreden is verdreven uit de Massachusetts Bay Colony. Williams verkrijgt het eigendom over het gebied door het van de Narragansett indianen te kopen. Hij noemt de vestiging "Providence", wat in het Nederlands "voorzienigheid" betekent.
• 1637 : Johan Maurits verovert Elmina, gelegen op de Goudkust (gebied) op de Portugezen.
• 1638 : De eerste bewoners van de kolonie Nieuw-Zweden arriveren in het latere Delaware.
• 1638 : Nederlands-Mauritius wordt gesticht.