< Pools < Naamvallen

Genitief

Gebruik

De genitief wordt gebruikt in verschillende situatie's.

  1. Voor het uitdrukken van bezit
  2. Het vervangt de accusatief wanneer het werkwoord wordt vooraf gegaan door nie
  3. Bij speciale werkwoorden, zoals szukać (zoeken)
  4. Voor het uitdrukken van een hoeveelheid (veel/weinig)
  5. Bij een aantal voorzetsels


Onzijdig zelfstandig naamwoord
De genitief van enkelvoudige onzijdige zelfstandig naamwoorden heeft dezelfde uitgang als de nominatieve meervoudsvorm. Dus: pióro wordt pióra, en morze wordt morza.


PoolsNederlands
dom Marcinahuis van Marcin
nie mam dzieckaik heb geen kind
obok komputeranaast de computer
słucham opowiadaniaik luister naar het sprookje
dużo mlekaveel melk
kilka pióraenige pennen


Mannelijk zelfstandig naamwoord
De meeste mannelijke zelfstandige naamwoorden krijgen in de genitief enkelvoud de uitgang -a of -ia. Sommige woorden die iets onbezields aanduiden zoals stół (tafel) en dom (huis) krijgen echter de uitgang -u. De genitief meervoud van mannelijke woorden krijgt de uitgang -ów of -iow. Er zijn echter ook onregelmatige vormen zoals psa en psów, van pies (hond).


PoolsNederlands
ogon kotade staart van de kat
ogon psade staart van de hond
idę do domuik ga naar het huis
obok komputeranaast de computer
wśród domówtussen de huizen
bez krajuzonder land
wśród psówtussen de honden



Vrouwelijk zelfstandig naamwoord
Bij vrouwelijke zelfstandige naamwoorden verandert de uitgang -a in de genitief enkelvoud doorgaans in -y (dziewczyna-dziewczyny), terwijl de genitief meervoud gelijk is aan de stam. Wanneer de nominatief eindigt op -ka, wordt dit in de genitief enkelvoud -ki en in de genitief meervoud -ek (bijv. mrowka, mrowki, mrowek "mier").


PoolsNederlands
ogon krowyde staart van de koe
smak kawyde smaak van de koffie
szkoła dziewczynde school van de meisjes
obok szkołynaast de school


De signalerende voorzetsels zijn de volgende:


PoolsNederlands
odvan (vanaf)
donaar, tot
dlavoor
ubij, met *
kołoin de buurt van, rond
z(van)uit, vanaf, door
bezzonder
opróczbehalve
bliskodichtbij
oboknaast
dalekover
niedalekoniet ver, dichtbij
w pobliżuin nabijheid
naprzeciwtegen(over)
wśródtemidden van
międzytussen
wzdłużlangs
dokoła/dookołarondom
naokołorondom

* niet zijnde instrumentalis, bijvoorbeeld: Jak leci u ciebie? = Hoe gaat het met jou?

This article is issued from Wikibooks. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.