Nuttige zinnen en uitdrukkingen

Zelfstandig naamwoord (onzijdig)

Nederlands	Pools
Het kantoor is groot	Biuro jest duże   Beluister *
De zee is diep	Morze jest głębokie   Beluister *
De pen is nieuw	Pióro jest nowe   Beluister *

• deze geluidsfragmenten zijn uitgesproken met een Nederlands accent

Een van de eigenschappen van het zelfstandig naamwoord (zoals 'kantoor', 'zee' en 'pen') is dat het een geslacht heeft. Het geslacht uit zich vooral in de vorm van het lidwoord dat voor het zelfstandig naamwoord wordt geplaatst, in het Nederlands de of het. In het Pools ontbreken de lidwoorden.

Zelfstandige naamwoorden die in het nominatieve enkelvoud eindigen op -o of -e zijn onzijdig. In het bovenstaande voorbeeld is pen geschreven als pióro en zee als morze waaruit je kan afleiden dat het geslacht onzijdig is. Die kennis is nodig om verbuigingen toe te passen op o.a. bijvoegelijke naamwoorden, zoals later wordt uitgelegd.

Nederlands	Pools
Het raam is groot	Okno jest duże   Beluister
De doos is klein	Pudełko jest małe   Beluister
Het kind is goed	Dziecko jest dobre   Beluister
Het veld is groot	Pole jest duże

Ook in het enkelvoudige vocatief en accusatief worden deze uitgangen gebruikt:

Wanneer je een adjectief gebruikt met een onzijdig zelfstandig naamwoord dan eindigt het bijvoegelijke naamwoord (adjectief) op -e.

Bij de demonstratieve adjectieve vorm in het enkelvoud (dit, dat) eindigt het naamwoord op -o

Meervoud onzijdig zelfstandig naamwoord

Het nominatieve, vocatieve en accusatieve meervoud van onzijdige zelfstandige naamwoorden eindigen op -a in plaats van -o of -e. Het meervoud van sommige woorden is onregelmatig, zoals dziecko - dzieci (kind - kinderen).

Het adjectief voor deze gevallen heeft hetzelfde verbuiging als in het enkelvoud (Duże pole - Duże pola. De demonstratieve adjectieven in het enkelvoud to (dit,dat) en tamto (dat, die) veranderen in te (deze) en tamte (die) bij meervoud in combinatie met een onzijdig zelfstandig naamwoord.

Voor de nummers een en twee bestaan aparte vormen voor het onzijdig. Deze vormen zijn: jedno en dwa.

Oefening

Overzicht Wikibook Pools

Lessen: Les 1 - Les 2 - Les 3 - Les 4 - Les 5 - Les 6 - Les 7 - Les 8 - Les 9 - Les 10 Grammatica: Alfabet - Naamvallen - Persoonlijke voornaamwoorden - Vragende voornaamwoorden - Zelfstandige naamwoorden - Bijvoeglijke naamwoorden - Werkwoorden - Onregelmatige meervoudsvormen - Onregelmatige werkwoordsvormen Woordenlijsten: Getallen - Tijdsbepalingen - Jaargetijden - Feestdagen - Maanden - Dagen - Kleuren - Sport - Familie Overig: Uitroepen - Zinnen - Teksten - Afbeeldingen