|
Hoofdstukken |
Een onderwijsarchitect is een adviseur ('consultant') die ontwerpen maakt voor het onderwijs en de uitvoering daarvan ondersteunt en bewaakt.
Achtergrond
De onderwijsarchitect wordt gezien als een innovatie van de rol van de onderwijsprofessional.[1] De term zelf is echter al oud[2] net als onderwijsarchitectuur[3] en werd bijvoorbeeld ook gebruikt om een architect die onderwijsgebouwen heeft ontworpen aan te duiden.[4] Het huidige concept van onderwijsarchitect is mede ontwikkeld bij de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) in 2001,[5] net als het concept onderwijsarchitectuur[6] gestimuleerd door de invoering van een elektronische leeromgeving, om hoogleraren te bewegen zich te laten begeleiden bij het ontwikkelen van hun onderwijs. De benadering die uitging van de leus u voldoet prima, hoe kunnen we daar optimaal gebruik van maken sloot aan bij het voortschrijdend inzicht in de effecten van verschillende stijlen van coaching op lange termijn[7].
Definitie
In 2005 bracht de RUG daarom een onderwijskundige methode op de markt,[8] die verder werd ontwikkeld als onderwijsarchitectuur uitgevoerd door een onderwijsarchitect en resulterend in een architectonisch ontwerp, een onderwijsontwerp.[9] Deze definitie is ingeburgerd [10][11][12] omdat zij in lijn is met de definitie van een 'gewone' architect en aansluit bij andere afgeleiden zoals de procesarchitect of procesarchitectuur. Daarnaast gaf de definitie voldoende houvast voor parallelle ontwikkelingen van het beroep van een onderwijsarchitect zoals bijvoorbeeld bij de Esloo Onderwijsgroep[13], een interconfessionele scholengroep van zes |voortgezet-onderwijsscholen in Den Haag en Voorburg.
Praktijk
Een onderwijsarchitect heeft een profiel waarin eigenschappen als ondernemer, coach, expert en ontwerper zijn te herkennen.[14] Zijn belangrijkste taak is het bedenken van een structuur van de onderwijsorganisatie en/of het lesgeven.[15][16] Gewoonlijk zijn het onderwijsprofessionals met ervaring in allerlei vormen en architecturen van onderwijs.[17][18].
Door de veranderende rol van de leraar wordt steeds meer een beroep op hem gedaan om het eigen onderwijs te ontwerpen[19]) (van methodeslaaf naar onderwijsarchitect[20]). De onderwijsarchitect blijkt uit onderzoek bepalend voor hoe de onderwijsontwikkeling verloopt, terwijl het uitgangspunt meestal is dat de onderwijsontwikkeling eigendom van de organisatie zelf is.[21]. Onderwijsarchitecten vinden we voornamelijk als onderwijsontwerpers binnen docententeams[22], als onderwijskundigen die organisaties adviseren, als consultants die bij een onderwijsadviesdienst werken[23], als ontwikkelaars van leermiddelen [24] en als organisatiekundigen die de onderwijsinstelling inrichten.
| Wetsartikel betreffende bescherming van de titel architect | ||
 | ||
| houdende regelen omtrent de bescherming van de titels architect, stedebouwkundige, tuin- en landschapsarchitect en interieurarchitect | ||
| Wet | Wet op de architectentitel | |
| Hoofdstuk | V. Titelbescherming | |
| Artikel | 23. | |
| Lid | 5 | |
| Citaat | Het in het eerste tot en met vierde lid bepaalde is niet van toepassing met betrekking tot het voeren van de titel jachtarchitect of nautisch architect. | |
| Datum | 7 juli 1987 | |
Bescherming
Volgens de Wet op de architectentitel (op 9 februari 2010 is door de Tweede Kamer een voorstel tot wijziging aangenomen) mag een persoon de architectentitel niet suggereren. Toch lijkt het erop dat onderwijsarchitecten zich net als bijvoorbeeld IT-architecten in de praktijk geen zorgen hoeven te maken. De wetgever, gesteund door de Europese richtlijn over architecten, heeft duidelijk bedoeld [25] dat de wet er niet op gericht is een juridische definitie te geven van de werkzaamheden in de sector architectuur.
Kwalificaties
Iedereen mag zich onderwijsarchitect noemen. Er is geen opleiding met een algemeen erkend diploma. Organisaties die met onderwijsarchitecten werken stellen daarom elk hun eigen eisen, variërend van het alleen kunnen ontwerpen van onderwijs tot een breed scala aan operationele taken zoals het structureren van onderwijsinnovatie, conceptontwikkeling, ondersteuning van collega’s, examinering en kwaliteitszorg. Vaak is er een intern trainingstraject met een diploma dat alleen binnen de eigen onderwijsinstelling waarde heeft'[26].
In 2006 werd de Beroepsvereniging voor Onderwijsarchitecten opgericht, die het beroep als volgt omschrijft: De onderwijsarchitect (OA) heeft zich gekwalificeerd indien zij in een van die hoedanigheden onomstotelijk heeft aangetoond dat zij geïmproviseerd een deskundig innovatief ontwerp van het onderwijs kan maken dat een pragmatische inspirerende meerwaarde op maat levert.
Voorbeelden
| Scholen met onderwijsarchitecten | Bureau's met onderwijsarchitecten |
|---|---|
| Esloo Onderwijsgroep | Matrio OnderwijsArchitecten |
| ROC Ter AA | Concent Group |
| Montaigne Lyceum | Bureau voor Educatief Ontwerpen |
| Hogeschool Zuyd | Rene Kemper |
| Commanderij College | GM Onderwijsontwikkeling |
| ROC Flevoland | Cinop |
| Amadeus Lyceum | KPC Groep |
|
