Justice door Luca Giordano, Bron: Wikipedia

Gedragsregels komen vaak voort uit geloof, tradities en gewoonten. De regels die de overheid opstelt om het maatschappelijke leven geordend te laten verlopen, noemen we rechtsnormen. Deze regels veranderen als onze ideeën veranderen over wat wel en niet rechtvaardig is.

Absolute monarchie maakte vanaf het einde van de 18e eeuw langzaam plaats voor de rechtsstaat zoals we die nu kennen. En deze verandert nog steeds.

In een rechtsstaat gelden rechten en plichten voor burgers, maar óók voor de overheid.

In het publiekrecht staat de relatie van de burgers tot de overheid beschreven.

• staatsrecht: de inrichting van de Nederlandse staat;
• bestuursrecht: de omgang met de burger;
• strafrecht: regels voor burger en overheid.

In het privaatrecht de relatie van burgers onderling. Een 'burger' kan ook een vereniging of een bedrijf zijn.

• personen- en familierecht: relaties tussen burgers;
• ondernemingsrecht: voor bedrijven en verenigingen;
• vermogensrecht: bezit en geldzaken.