Ecologisch tuinieren

Inleiding De tuinkalender Register Wat zijn planten Algemene begrippen Sorteringslijsten Grondbewerking Plantkunde Vermeerderen Plantenfamilies Geslachten Soorten Plantenziekten Problemen Het dierenleven De moestuin De kruidentuin De boomgaard De siertuin De speeltuin

De addertongfamilie (Ophioglossaceae) is een familie van varens, met in Nederland twee à drie vertegenwoordigers: de gewone addertong (Ophioglossum vulgatum) en de gelobde maanvaren (Botrychium lunaria), en mogelijk de azorenaddertong (Ophioglossum azoricum).

Geslachten

• 
  Addertong (Ophioglossum)
• 
  Maanvaren (Botrychium)

Kenmerken

De Ophioglossaceae verschillen van de andere varens in meerdere opzichten:

• ze vormen meestal slechts één blad per keer;
• de bladen bestaan uit een onvruchtbaar deel, de trofofoor, en een vruchtbare sporofoor of sporenaar, met een gemeenschappelijke steel. De trofofoor is bladvormig, de sporofoor is sterk gereduceerd en produceert sporenhoopjes of sporangia;
• in plaats van de klassieke kleine leptosporangia, produceren zij eusporangia, die groter zijn, meer sporen bevatten en dikkere wanden hebben;
• de gametofyten ontwikkelen zich ondergronds en betrekken hun voedsel uit een mycorrhiza (mycoheterotrofie), in tegenstelling tot de terrestrische, fotosynthetische gametofyten van de meeste varens; enkele soorten Botrychiums vormen zelfs ééndaagse mycoheterotrofe sporofyten zonder bladgroen.
• de bladen zijn meestal vlezig of succulent; in koudere omstandigheden worden ze dikwijls bruin of rood.

Habitat en verspreiding

Ophioglossaceae zijn voornamelijk terrestrische planten, met uitzondering van enkele epifytische soorten van het geslacht Ophioglossum. Ze komen voor in gematigde en tropische gebieden.

Taxonomie en fylogenie

De Ophioglossaceae zijn als enige familie in een aparte orde Ophioglossales geplaatst, die soms samen met de rest van de varens, de Filicales, in de klasse Pteropsida zijn opgenomen. In de recente classificatie van Smith et al. (2006) worden de Ophioglossales echter, samen met de Psilotales, in een klasse Psilotopsida geplaatst, als zustergroep van de andere varens.

Ook over het aantal geslachten binnen de familie bestaat discussie, van vier tot negen geslachten.

Meer afbeeldingen over dit onderwerp vindt u in Categorie Botrychium op Wikimedia Commons

Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Addertongfamilie